تفسیر محیط رسوبی دریاچه حوض سلطان در هولوسن با استفاده از مغزه های رسوبی

پلایای حوض سلطان با گستره آبگیر حدود 195 کیلومترمربع و عمق 50-20 سانتی متر، در 85 کیلومتری جنوب غرب تهران واقع شده است. این پژوهش با هدف تعیین اقلیم و تغییرات تراز آب این دریاچه در هولوسن با مطالعه مغزه های رسوبی انجام گرفت. در این راستا، تعداد 9 مغزه به طول بیشینه 7 متر از بستر دریاچه تهیه گردید و بررسی های رخساره ای از قبیل ویژگی-های رسوبی، محتوای ماده آلی، رنگ، حضور کانی های تبخیری مورد بررسی قرار گرفت و زیر محیط رسوبی آن تعیین گردید. تعداد 155نمونه از رخساره های رسوبی مختلف تهیه و مورد آنالیز دانه بندی و کانی شناسی (XRD) قرار گرفتند. بررسی ها نشان می دهد که 5 زیرمحیط رسوبی شامل پهنه ماسه ای، پهنه گلی، پهنه گلی نمکی، پهنه نمکی و دریاچه موقتی در این 9 مغزه وجود دارد. رسوبات این دریاچه از نظر اندازه، 5 تیپ رسوبی شامل گل ماسه ای با کمی گراول، ماسه گلی با کمی گراول، گل، گل ماسه ای و ماسه گلی می باشد. زیرمحیط های رسوبی مغزه HS2 در شمال شرق عمدتا مربوط به پهنه گلی نمکی و HS1 در غرب دریاچه عمدتا مربوط به پهنه های گلی می باشد. هم چنین، تغییرات تراز آب دریاچه در هولوسن در طول مغزه ها ترسیم گردید و رسوبات مربوط به دوره های خشک سالی و ترسالی تفکیک گردید. نتایج، حاکی از 6 مرحله عمده خشک سالی حاکم بر منطقه می باشد. لذا، دریاچه در چند هزار سال اخیر همواره دستخوش دوره های پرآبی و کم آبی بوده است. تغییر اقلیم کنونی کره زمین سبب خشک شدن بیش تر دریاچه در سال های اخیر نگردیده است و این دوره های ترسالی و خشک سالی به تناوب تکرار گردیده است.