تجلی آزادی در تاریخ (تحلیل دیالکتیکی مفهوم حق)
نویسنده:
چکیده:
«حق عبارتست از تجلی آزادی در تاریخ». این سخن یکی از صورت بندی های مفهوم «حق» نزد هگل است. این سخن دقیقا به چه معناست؟ آیا هیچ معنای قابل اعتنایی در پس این سخن نهفته است؟ برای آنکه به پاسخ این سوال برسیم باید فلسفه حقیقتا دشوار هگل را مورد مطالعه قرار دهیم. خوشبختانه هگل پژوهش خاصی راجع به مفهوم حق دارد. اندیشه های او درباره مفهوم و سرشت حق در کتاب مشهور او «[عناصر] فلسفه حق» منتشر شده است.
فلسفه حق هگل جزئی از فلسفه عمومی اوست و ارتباط ارگانیکی با آن دارد. هگل بر آنست که هستی و کل واقعیت یک روند خودپروری است. در این روند «مطلق» به خود می اندیشد و در یک پروسه دیالکتیک خود را بسط می دهد. تاریخ بستر و حیز بسط و صیرورت ذهن (یا مطلق) است. نخست مطلق یک ایده است به روشی سوبژکتیو (مرحله منطق)، سپس مطلق در طبیعت عینیت می یابد و نهایتا در ذهن به خود رجعت می کند و ذهن و عین به یگانگی دست می یابند. حق محصول روند خودشکوفایی ذهن در تاریخ است. در فلسفه هگل، حق محصول ضروری ذهن یا عقل کلی است نه آنکه نهادی باشد برساخته برخی اشخاص و برای رسیدن به غایاتی جزئی؛ و درست به همین دلیل که حق برای برآورده کردن خواسته و انگیزه های جزئی ایجاد نشده است، می توان گفت که کاملا آزادانه (آزاد و فارغ از خواسته های جزئی و فردی خودخواهانه و نادرست) تولید شده است. بنابراین هگل معتقد است که حق تجلی آزادی در تاریخ است.
فلسفه حق هگل جزئی از فلسفه عمومی اوست و ارتباط ارگانیکی با آن دارد. هگل بر آنست که هستی و کل واقعیت یک روند خودپروری است. در این روند «مطلق» به خود می اندیشد و در یک پروسه دیالکتیک خود را بسط می دهد. تاریخ بستر و حیز بسط و صیرورت ذهن (یا مطلق) است. نخست مطلق یک ایده است به روشی سوبژکتیو (مرحله منطق)، سپس مطلق در طبیعت عینیت می یابد و نهایتا در ذهن به خود رجعت می کند و ذهن و عین به یگانگی دست می یابند. حق محصول روند خودشکوفایی ذهن در تاریخ است. در فلسفه هگل، حق محصول ضروری ذهن یا عقل کلی است نه آنکه نهادی باشد برساخته برخی اشخاص و برای رسیدن به غایاتی جزئی؛ و درست به همین دلیل که حق برای برآورده کردن خواسته و انگیزه های جزئی ایجاد نشده است، می توان گفت که کاملا آزادانه (آزاد و فارغ از خواسته های جزئی و فردی خودخواهانه و نادرست) تولید شده است. بنابراین هگل معتقد است که حق تجلی آزادی در تاریخ است.
زبان:
فارسی
انتشار در:
در صفحه:
33
لینک کوتاه:
magiran.com/p1011970
دانلود و مطالعه متن این مقاله با یکی از روشهای زیر امکان پذیر است:
اشتراک شخصی
با عضویت و پرداخت آنلاین حق اشتراک یکساله به مبلغ 1,390,000ريال میتوانید 70 عنوان مطلب دانلود کنید!
اشتراک سازمانی
به کتابخانه دانشگاه یا محل کار خود پیشنهاد کنید تا اشتراک سازمانی این پایگاه را برای دسترسی نامحدود همه کاربران به متن مطالب تهیه نمایند!
توجه!
- حق عضویت دریافتی صرف حمایت از نشریات عضو و نگهداری، تکمیل و توسعه مگیران میشود.
- پرداخت حق اشتراک و دانلود مقالات اجازه بازنشر آن در سایر رسانههای چاپی و دیجیتال را به کاربر نمیدهد.
دسترسی سراسری کاربران دانشگاه پیام نور!
اعضای هیئت علمی و دانشجویان دانشگاه پیام نور در سراسر کشور، در صورت ثبت نام با ایمیل دانشگاهی، تا پایان فروردین ماه 1403 به مقالات سایت دسترسی خواهند داشت!
In order to view content subscription is required
Personal subscription
Subscribe magiran.com for 70 € euros via PayPal and download 70 articles during a year.
Organization subscription
Please contact us to subscribe your university or library for unlimited access!