بررسی فقهی و حقوقی ایجاد حق زن بر مهر

در این مقاله، صحبت از حق غیر قابل انکار برای زوجه است که از صدر اسلام تاکنون مورد توجه بوده است و این حق را که در قرآن نیز به وجوب پرداخت آن اشاره شده، چیزی جز مهریه نمی باشد. آنچه در اینجا به آن خواهیم پرداخت، بررسی اینکه آیا حق زوجه نسبت به مهر ایجاد شده و این ایجاد حق به چه عواملی بستگی دارد، که پاسخ به این پرسش حدود حقوق زوجه را مشخص کرده و از بسیاری اختلافات که در بین علما در باب مهر وجود دارد، می کاهد. خواهیم گفت عوامل ایجاد کننده حق زن بر مهر چه عواملی هستند؟ عوامل ایجاد کننده، عواملی هستند که به واسطه آن حق زن نسبت به مهر ایجاد شده، که این مهر می تواند مهرالمسمی یا مهرالمثل یا مهرالمتعه باشد. در کنار عوامل ایجادکننده، عوامل استقرار مهر نیز بررسی می شود که نقش این عوامل، از میان برداشتن تزلزلی است که این تزلزل، در نتیجه احتمال وقوع طلاق قبل از نزدیکی، در مالکیت زن نسبت به نصف مهر وجود دارد. خواهیم دید که نزدیکی گاهی عامل ایجاد کننده این حق است و گاهی عامل استقرار این حق، حقی که در صورت شرط عدم مهر نیز، زایل نمی شود، چرا که الزام مربوط به تملیک مهر ناشی از حکم قانون است و ریشه قراردادی ندارد. در پایان هم به بررسی آثار این تفکیک خواهیم پرداخت، آثاری که از ایجاد حق زن بر مهر نشات می گیرد و همچنین حدود اختیارات زوجه را بیان خواهیم نمود.