بررسی اثر عصاره های الکلی گیاه گزنه (Urtica dioica L.) بر تعدادی باکتری های گرم منفی و گرم مثبت

گزنه (Urtica dioica L.) گیاهی از خانواده Urticaceae که در کشورمان دارای کاربردهای فراوانی در درمان درد مفاصل و سرماخوردگی دارد. گیاه گزنه به فراوانی در شمال ایران و در سایه درختان و نزدیک به نهر آب ها یافت می شود.
هدف از این تحقیق، بررسی خواص ضد میکروبی عصاره های الکلی گیاه گزنه بر روی تعدادی از باکتری های گرم منفی و مثبت و همچنین مخمر و قارچ (از نوع بیماری های پوستی) بود.
این تحقیق به صورت in vitro طراحی شد و از دو روش استخراج به منظور مقایسه و عصاره گیری پودر گیاه گزنه استفاده شد. خاصیت ضد میکروبی عصاره های گزنه ابتدا به روش انتشار پلیت در محیط مولر- هیلتون آگار بررسی شد و حداقل غلظت کشنده (MIC) و مهارکنندگی (MBC) با استفاده از درصد غلظت های مختلف عصاره تعیین شد.
مقایسه عصاره های به دست آمده از دو روش استخراج گیری نشان داد که روش اول (استفاده از حلال های غیرقطبی تا قطبی) تاثیر بیشتری بر روی اثر مهاری رشد میکروب ها از جمله باکتری ها داشته و غلظت 100 میلی گرم بر میلی لیتر در بیشتر عصاره ها به طور معنی داری توانسته اثر مهار بر روی رشد باکتری های گرم مثبت داشته باشد. در این میان حداقل غلظت مهارکنندگی باکتری های باسیلوس سروس، باسیلوس سوبتیلیس و ویبریو پاراهمولایتیکوس به ترتیب 33/8، 33/8 و 13/0 میلی گرم بر میلی لیتر بود. اکثر عصاره های گیاهی در این آزمون، اثری بر روی مهار رشد میکروب ها نداشتند.
یافته های این مطالعه نشان از عدم رشد دو باکتری مهم فساد مواد غذایی (Bacillus cereus و Vibrio parahaemolyticus) شد و می توان چنین نتیجه گرفت که عصاره های به دست آمده از روش اول (قطبی به غیرقطبی) کارایی بیشتری نسبت به روش دوم نشان داده است.