مورچه گزیدگی نیروهای نظامی در سه جزیره ایرانی ابوموسی، تنب بزرگ و تنب کوچک

مورچه هایی که توانایی گزش و نیش زدن و تزریق سم به بدن انسان را دارند، تحت عنوان مورچه های نیش زن نامیده می شوند. این مطالعه با هدف شناسایی و تشخیص مورچه های نیش زن، بررسی شیوع نیش خوردگی و عوامل اپیدمیولوژیک مرتبط با آن در سه جزیره ایرانی تنب بزرگ، تنب کوچک و ابوموسی انجام شد.
این مطالعه توصیفی- مقطعی از بهمن سال 1388 تا تیر 1389 در سه جزیره تنب بزرگ، تنب کوچک و ابوموسی روی 318 نفر نظامی که به روش تصادفی انتخاب شدند، انجام شد. صید مورچه های نیش زن با روش صید فعال و دستی صورت گرفت. تعیین شیوع و وضعیت مورچه گزیدگی به کمک تکمیل پرسش نامه انجام شد. داده ها با روش های آماری توصیفی و آزمون های استنباطی شامل آزمون مجذور کای، من ویتنی، ضریب همبستگی اسپیرمن و گاما به کمک نرم افزار SPSS 12 انجام شد.
گونه مورچه نیش زن، پاکی کوندیلا سنارنسیس مایر، 1862 تعیین شد. شیوع مورچه گزیدگی به طور میانگین، 1/70% برآورد شد و شیوع فصلی آن در سه جزیره دارای الگوی یکسان و در بهار و تابستان شایع تر بود. 4/84% از موارد نیز در اندام های حرکتی بود. مهم ترین علایم شامل احساس درد، خارش شدید و التهاب موضع و در برخی موارد با تشکیل تاول همراه بود.
مورچه گزیدگی در جزایر مورد مطالعه اگرچه خطرناک نبوده و به شوک و مرگ منتهی نمی شود، ولی باعث ایجاد درد و خارش و سوزش زیاد و نیز سلب آسایش و کاهش کارآیی سربازان می شود، بنابراین اقدامات پیشگیرانه و نیز کنترل این مورچه ها می بایست انجام گیرد.