تاثیر اندازه باران بر باران ربایی توده کاج تهران در منطقه نیمه خشک (مطالعه موردی: پارک چیتگر)

باران ربایی جزء مهم تعادل آبی جنگل کاری ها در مناطق نیمه خشک محسوب می شود. این مطالعه با هدف اندازه گیری میزان باران ربایی طی فصول مختلف در توده جنگل کاری شده کاج تهران (Pinus eldarica Medw.) و تاثیر اندازه باران بر آن واقع در پارک جنگلی چیتگر تهران انجام شد. میانگین سالیانه بارندگی و درجه حرارت منطقه مورد مطالعه به ترتیب 6/267 میلی متر و 2/17 درجه سانتی گراد می باشد. میزان بارندگی در هر بارش با استفاده از شش عدد جمع آوری کننده که در یک فضای باز مجاور توده نصب شده بودند، اندازه گیری گردید. برای اندازه گیری میزان تاج بارش، تعداد 45 جمع آوری کننده در زیر توده به طور تصادفی نصب گردید و اندازه گیری ها از مهر 1388 تا اردیبهشت 1389 انجام شد. از 30 بارندگی اندازه گیری شده با مجموع عمق 8/164 میلی متر، 2/61 میلی متر آن (به طور میانگین 4/61 درصد از بارندگی در هر بارش) به باران ربایی اختصاص یافت. در این مدت، در فصل پاییز، زمستان و بهار (تا اواسط اردیبهشت) به ترتیب 11، 10 و 9 مورد باران با اندازه تجمعی 6/43، 6/72 و 6/48 میلی متر ثبت شد که از این مقادیر متوسط باران ربایی به ترتیب 8/65، 1/55 و 9/62 درصد از بارندگی برآورد شد. نتایج این مطالعه، روابط قوی بین باران ربایی و اندازه باران را نشان داد به طوری که با افزایش اندازه باران، سهم باران ربایی یا نسبت باران ربایی به بارندگی در هر بارش، کاهش نشان می دهد. باران ربایی بخش قابل توجهی از بارندگی در هر بارش را در توده جنگل کاری شده کاج تهران به خود اختصاص می دهد و از آنجاییکه آب عامل محدود کننده استقرار و رشد جنگل کاری ها در مناطق نیمه خشک است، بنابراین اندازه-گیری و دانستن مقدار باران ربایی از اهمیت زیادی در این مناطق برخوردار است.