استخراج ترکیبات زیست فعال و ارزیابی فعالیت آنتی اکسیدانی عصاره های اتانولی و استونی برگ های اوجی

گیاه اوجی با نام علمی Mentha aquatiqueیکی از گونه های مهم خانواده Labiatae است که توزیع گسترده ای در مناطق شمال ایران دارد. علی رغم این که گونه های نعنا به طور گسترده جهت اهداف مختلف مورد استفاده قرار گرفته است، اما پتانسیل آنتی اکسیدانی ترکیبات فنولی گونه های ایرانی هنوز ناشناخته مانده است. هدف از این پژوهش، استخراج ترکیبات فنولی اوجی با حلال های استون و اتانول در سه غلظت متفاوت (خالص، 50 درصد و 70 درصد) می باشد. مقدار فنول کل عصاره ها توسط روش فولین سیوکالتو سنجش و بر اساس میلی گرم گالیک اسید بر گرم عصاره بیان گردید. سپس فعالیت آنتی اکسیدانی عصاره های فنولی مختلف و نیز آنتی اکسیدان سنتزی BHT با آزمون های مهار رادیکال های آزاد DPPH، ظرفیت آنتی اکسیدانی کل و قدرت احیاءکنندگی مورد بررسی قرار گرفت. بیش ترین میزان فنول کل در همه عصاره ها، در غلظت 50 درصد به دست آمد. به طوری که در این شرایط میزان فنول کل عصاره های استونی و اتانولی به ترتیب 41/53 و 36/40 میلی گرم گالیک اسید بر گرم عصاره بود (05/0>P). عصاره ها فعالیت آنتی اکسیدانی وابسته به غلظت را نشان دادند. در بین عصاره های فنولی اوجی در هر سه آزمون ارزیابی ظرفیت آنتی اکسیدانی، عصاره استونی بالاترین فعالیت ضدرادیکالی و آنتی اکسیدانی را نسبت به عصاره اتانولی به خود اختصاص داد. این عصاره تنها در آزمون ظرفیت آنتی اکسیدانی کل نسبت به آنتی اکسیدان سنتزی BHT در تمامی غلظت های مورد بررسی، عملکرد بهتری داشت و از این نظر قابل رقابت با BHT بود (05/0>P). بدین ترتیب، می توان گیاه اوجی را به عنوان منبع جدید و بالقوه ای از ترکیبات فنولی و آنتی اکسیدان های طبیعی معرفی نمود.