ارزیابی اثر پخش سیلاب بر تغییرات نفوذ پذیری خاک سطحی (بررسی موردی: حوزه آبخیز چنداب ورامین)

ورود حجم زیادی از سیلاب محتوی املاح و بار معلق با منشاء های متفاوت، از یک سو با بر جای گذارشتن رسوب فراوان و نفوذ مواد محلول و ریزدانه آن در آبرفت ها از سوی دیگر، به مرور زمان موجب تغیراتی در ویژگی های خاک به ویژه نفوذپذیری آن می شود. این بررسی به منظور بررسی اثر پخش سیلاب بر روند تغییرات نفوذپذیری خاک سطحی با انجام آزمایش های نفوذپذیری با بهره گیری از روش استوانه های زوجی (Double Rings) در دو عرصه دشت سیلابی و منطقه شاهد و همچنین نمونه برداری از لایه های 10 سانتیمتری پروفیل های احداث شده تا عمق یک متر و تعیین بافت خاک، درحوزه ی آبخیز چنداب ورامین انجام گرفت. نتایج بدست آمده نشان داد که رسوبات ریز دانه (سیلت و رس) در بخش سطحی خاک تمرکز می یابند. مشخص شد عملیات پخش سیلاب موجب تغییراتی در ویژگی های فیزیکی خاک از جمله بافت خاک می شود. همچنین روند کاهش سرعت نفوذپذیری از ابتدای عرض باند پخش سیلاب به انتهای عرض باند و روند افزایش سرعت نفوذپذیری از ابتدای عرصه پخش سیلاب به انتهای عرصه نیز اختلافات شدیدی را نشان می دهد. بنابراین شدت نفوذپذیری در ردیف اول نسبت به عرصه شاهد در حدود 50 درصد و در باند سوم در حدود 35 درصد و در کل عرصه در حدود 42 درصد کاهش داشته است. سرعت نفوذ در باند اول نسبت به عرصه شاهد در حدود 73 درصد و در باند سوم 31 درصد و در کل عرصه حدود 52 درصد کاهش داشته است. باتوجه به مقایسه ی مقدار رس در نقطه شاهد و عرصه پخش سیلاب باید این نکته را یادآوری شودکه رسوبات موجود در سیلاب های دشت ورامین در سطح خاک باقی می مانند و باعث تشکیل سله سطحی و حتی نفوذ این ذرات به سطوح پایین تر شده و در نفوذپذیری خاک عرصه تااثیر منفی دارد.