جدایی گزینی فضایی در مادرشهرها: تحلیلی بر جغرافیای اجتماعی مادرشهر تهران

جدایی گزینی فضایی در اکثر مادرشهرها به عنوان یک موضوع قابل توجه مطرح می باشد، چرا که از یک سو مستعد شکل گیری آن می باشند و از سویی، جهانی شدن این فرایند را تقویت می کند. هدف این پژوهش بررسی الگوهای فضایی جدایی گزینی در مادرشهر تهران می باشد. در این راستا هشت متغیر شامل موقعیت شغلی، میزان تحصیلات، کیفیت و مساحت مسکن، بعد خانوار، سن سرپرست خانوار، قومیت و مذهب از داده های ثانویه (مرکز آمار ایران،1385) استخراج و با استفاده از شاخص جدایی گزینی فضایی دو گروهی و چندگروهی و بیضی انحراف استاندارد بررسی گردید. نتایج حاکی از وجود جدایی گزینی فضایی در شهر تهران می باشد، هرچند بین متغیرهای مختلف تفاوت هایی وجود دارد. متغیرهای مذهب و قومیت، به ترتیب، در مقایسه با سایر متغیرها میزان بالاتری از جدایی گزینی دوگروهی و چند گروهی را نشان می دهند، اما برخلاف نظریه همگون سازی فضایی متغیر مذهب الگوی متمرکزتری را در مقایسه با قومیت داراست. هم چنین، با استفاده از بیضی انحراف استاندارد مشخص گردید که تهران بر اساس متغیر مساحت خانه دارای ساختاری به شدت دوگانه می باشد و بر خلاف نظریه های رایج، افزایش بعد خانوار همراه با افزایش مساحت محل سکونت نمی باشد، بلکه خانه های پرجمعیت و با مساحت کم در جنوب شهر و خانه های با مساحت بالا و خانواده های کم جمعیت در شمال آن مستقر گردیده اند.