ماده و قوه اخروی در چشم انداز ملاصدرا

از نظر فلسفی عوالم اخروی خالی از هرگونه ماده و قوه انفعالی است. لکن ملاصدرا از هیولی و قوه اخروی سخن به میان می آورد. این مقاله به دنبال یافتن منظور ملاصدرا از چنین عباراتی در مورد عوالم اخروی است. به این منظور، کلمات وی در این زمینه مورد بررسی قرار گرفته و معلوم شده است که از نظر او ماده بعید اخروی نفس انسانی و مواد قریب آن، قوه خیال و ملکات حسنه یا سیئه انسانی است که با نفس متحدند. البته این ماده ذاتا با هیولای دنیوی متفاوت است. اما جای این پرسش هست که چرا ملاصدرا از نفس یا قوه خیال تعبیر به ماده اخروی کرده است؟ پاسخ ملاصدرا به این پرسش چشم انداز کلی او را به عالم قیامت و نظام آن روشن می سازد. همچنین دانسته شد که منظور وی از قوه در آخرت، به معنای قدرت و توان وجودی است که نه تنها انفعال نیست، بلکه با هیچ استعدادی هم قرین نمی باشد.