مطالعه محتوای DNA ژنومی و بررسی کاریولوژیک مورفوتیپ های گندم Triticum monococcum ایران

در این مطالعه، محتوای DNA ژنومی بخشی از کلکسیون گندم دیپلوئید وحشی بانک ژن ملی گیاهی ایران با استفاده از فلوسیتومتری مورد ارزیابی قرار گرفت. مجموعه ای مورد بررسی شامل 21 مورفوتیپ از گونه Triticum boeoticum subsp. Boeoticum، 53 مورفوتیپ از گونه T. boeoticum subsp. Thaoudar و 19 مورفوتیپ از گونه T. urartu بود. اگرچه از نظر محتوای DNA، تفاوت های شدید بین نمونه ها مشاهده نشد و هیچ نمونه ای به شاهدهای تتراپلوئید و هگزاپلوئید نزدیک نگردید، اما شاخص فلوسیتومتری بسیار متنوع بود. نمونه هایی که شاخص محتوای DNA حداکثر و حداقل را نشان دادند، مورد بررسی کاریوتایپی قرار گرفتند. بررسی کاریوتایپ میتوزی نشان داد که مورفوتیپ های مورد آزمایش از سطح کروموزومی 14 = x2 = n2 برخوردار بوده و تنوع محتوای DNA مشاهده شده در آنها ناشی از تغییر در تعداد کروموزوم ها (آنیوپلوئیدی) نمی باشد. بنابراین، این احتمال وجود دارد که تنوع مشاهده شده از لحاظ میزان DNA ژنومی در بین نمونه های مختلف گندم وحشی دیپلوئید ژنوم A در ایران، ناشی از تغییرات گسترده ساختمان کروموزومی در آنها باشد. آزمون های آماری، تفاوت معنی دار در طول کروموزوم ها و طول بازو های کروموزومی را ثابت نمود. بررسی دقیق تر ماهیت تنوع مشاهده شده، مستلزم بررسی دقیق ساختمان کروموزوم ها با استفاده از تکنیک های «کروموزوم باندینگ» است. این نتایج نشانگر تنوع گسترده در جمعیت گندم دیپلوئید وحشی ایران است که از پتانسیل استفاده در پروژه های به نژادی گندم با اهداف مختلف برخوردار می باشد.