برنامه ریزی توسعه؛ بررسی استراتژی توسعه اقتصادی در برنامه عمرانی پنجم (56- 1352)

کشور ایران در طی تاریخ معاصر خود و در پی آشنایی با پیشرفت های دنیای غرب، با آگاهی از کمبودهای خویش، با فراز و نشیب های فراوانی سعی نموده تا در مسیر توسعه گام بردارد. این تلاش که از دوره قاجار آغاز گردید، تا دوره پهلوی با هیچ نوع برنامه-ریزی مدونی برای توسعه همراه نشد. چراکه اولین تجربه ایران در این زمینه به سال 1327 باز می گردد. از این سال به بعد بود که محمدرضا پهلوی برنامه هایی را در زمینه توسعه کشور اتخاذ و اجرا نمود. به این ترتیب وی در دوره ی سلطنت خود (57-1320) توانست 5 برنامه ی عمرانی و اقتصادی را به مرحله ی اجرا درآورد. مقاله ی پیش رو با شناسایی مفهوم توسعه و برنامه ریزی در راستای توسعه ی اقتصادی بر آن است که برنامه ی پنجم عمرانی و اقتصادی (56-1352) با توجه به استراتژی اتخاذ شده در آن برای توسعه ی اقتصادی (استراتژی توسعه ی صنعتی از سیاست درهای باز) تناسبی با شرایط سیاسی- اقتصادی جامعه ی ایران نداشت. نبود برنامه اقتصادی درست برای درآمدهای نفتی رو به افزایش در دهه 50، در کنار بی توجهی به توسعه ی کشاورزی و ایجاد سرمایه داری وابسته، باعث مهاجرت به شهرها، نارضایتی عمومی و پیامدهای دیگری گردید؛ این خود به یکی از عواملی زمینه ساز بحران و انهدام این رژیم در سال 57 تبدیل شدند