بررسی نتایج پالس اکسی متری دست و پا در تشخیص زودهنگام بیماری های قلبی مادرزادی سیانوتیک در نوزادان متولد شده در بیمارستان شبیه خوانی کاشان در 6 ماهه اول سال 1385

عدم تشخیص به موقع بیماری های مادرزادی قلبی سیانوتیک و شدید (critical) که در بدو تولد بدون علامت هستند یکی از علل مهم مرگ و میر در نوزادان می باشد. هدف از مطالعه حاضر بررسی حساسیت و ارزش تشخیصی پالس اکسی متری دست و پا در روز اول تولد برای کشف بیماری های قلبی مادرزادی سیانوتیک و شدید (critical) در نوزادان بدون علامت می باشد.
در این مطالعه مقطعی 1506 نوزاد ترم و سالم که در 6 ماهه اول سال 1385 در زایشگاه شبیه خوانی کاشان متولد شده بودند، تحت پالس اکسی متری دست و پای راست قرار گرفتند. در صورت 95% SPO 2 < در دست یا پای راست، مجددا 2 ساعت بعد پالس اکسی متری در دست و پای آن ها انجام شده و نهایتا نوزادان با 95% SPO 2 < در مرحله دوم، جهت انجام اکوکاردیوگرافی ارجاع شدند. نتایج به دست آمده با استفاده از نرم افزار SPSS ویرایش 11 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
از 1506 نوزادی که در مرحله اول تحت پالس اکسی متری قرار گرفتند، 1406 نوزاد SPO2≥95% در دست و پای راست داشتند (میانگین20/2 ± 12/97% در دست و میانگین 13/2 ± 9/96% در پا) و 100 نوزاد 95% SPO2< در دست و پای راست داشتند (میانگین 17/3 ± 35/93% در دست و01/3 ± 41/92% درپا) که در هر دو گروه میانگین SPO2 در پای راست از میانگین آن در دست راست کمتر بود. از 100 نوزادی که 95% SPO2< داشتند، برای بار دوم پالس اکسی متری انجام شد که نهایتا 29 نوزادی که به طور پایدار 95% SPO2< داشتند تحت اکوکاردیوگرافی قرار گرفتند. از این تعداد در 6 نوزادی که هیچ گونه علائم بالینی در هنگام معاینه فیزیکی نداشتند بیماری مادرزادی قلبی سیانوتیک و شدید (critical)، که تعدادی از آن ها نیز وابسته به مجرای شریانی بودند (شیوع 4 در 1000 تولد زنده)، تشخیص داده شد. این بیماری ها عبارت بودند از: جابه جایی عروق بزرگ، تنه واحد شریانی، بازگشت غیر طبیعی وریدهای ریوی و تترالوژی فالوت از نوع شدید. ارتباط معناداری بین نتیجه اکوکاردیوگرافی با SPO2 پای راست در نوزادان مبتلا به بیماری های مادرزادی قلبی وجود داشت (004/0 p=).
با توجه به اهمیت تشخیص بیماری های مادرزادی قلبی می توان از پالسی اکسی متری علاوه بر معاینه فیزیکی برای تشخیص زودهنگام بیماری های مادرزادی قلبی سیانوتیک و شدید که در بدو تولد بدون علامت هستند، کمک گرفت. از آنجایی که همواره میزان اشباع اکسیژن شریانی در هر دو مرحله پالس اکسی متری در اندام تحتانی کمتر از اندام فوقانی بود، به نظر می رسد می توان از همان ابتدا فقط اندام تحتانی را مورد پالس اکسی متری قرار داد و نیازی به پالس اکسی متری دست نمی باشد.