مفهوم شناسی سنت توفیق و اسباب تحقق آن از منظر وحی

نظم یا الگوهای ثابت از پیش تعیین شده و قابل کشف درباره پدیده ها و واقعیت ها، به طبیعت و قوانین تجربی محض اختصاص ندارد؛ بلکه می تواند آنچه در اصطلاح اندیشمندان مسلمان، سنت های اجتماعی یا سنت های تاریخی نام گرفته را نیز در بر-گیرد، این سنت ها که حق تعالی با تعبیر «سنه الله » آنها را به خود نسبت داده (فاطر/ 43 و فتح/ 23)، بیانگر فعل همیشگی و پیوسته الهی در برخورد با افراد و امت هاست. سنت توفیق یکی از این قوانین است که به واسطه آن، برخی انسان ها مشمول عنایت و مراقبت ویژه الهی گردیده و در جایگاه دستیابی به اسباب و وسایل خیر قرار می گیرند. مقاله حاضر بر آن است تا چگونگی جریان تاثیرگذاری این سنت را در سه ساحت اساسی وجود انسان، یعنی: حیطه شناختی، عاطفی و رفتاری را از طریق، زیادتی معرفت، الهامات قلبی و توانمندی عمل به خیر در شرایط سخت نشان دهد. تبیین ضوابط تحقق این قانون در آیات الهی از جمله، تلاش و مجاهده در راه حق، توجه به معیار رضایتمندی، استقامت و ثبات قدم در اهداف، انابه و استغفار از قصورها، دعا و طلب توفیق از خداوند، دستاورد دیگر این نوشتار است، امری که در جای خود، بیانگر عوامل دستیابی افراد و امتها به خیر و سعادت از دیدگاه قرآن به شمار می رود.