بررسی مناطق مرکبات خیز جنوب ایران از نظر وجود بیماری میوه سبز و ناقل آن

بیماری میوه سبز مرکبات یا هوانگ لونگ بینگ (HLB) پیشتر از جنوب ایران گزارش شده است. بررسی هایی در زمینه پراکنش بیماری و ناقل آن در مناطق مرکبات کاری جنوب کشور انجام شد که نتایج حاصل از آنها در مقاله حاضر ارایه می شود. پسیل آسیایی مرکبات (Diaphorina citri) در تمامی مناطق مورد بازدید در استان های سیستان- بلوچستان، هرمزگان و کرمان و شهرستان های داراب و لار در استان فارس از روی درختان مرکبات جمع آوری شد. در آزمون های پی سی آر مستقیم و دو مرحله ای اختصاصی نوع آسیایی عامل بیماری میوه سبز، ازبین 140 نمونه پسیل جمع آوری شده از استان های سیستان- بلوچستان و هرمزگان 103 نمونه مثبت ارزیابی شدند. با استفاده از همین آزمون ها 22 اصله درخت پرتقال والنسیا، دو نمونه پرتقال محلی، یک نمونه نارنگی از نیکشهر و سرباز (سیستان- بلوچستان) و 16 اصله درخت پرتقال والنسیا از سندرک و رودان (استان هرمزگان) آلوده ارزیابی شدند. تعیین ترادف محصول پی سی آر دو مرحله ای با جفت آغازگرهای طراحی شده از روی ژن opm (909 جفت باز) در دو نمونه پرتقال والنسیا از سیستان- بلوچستان و هرمزگان نشان داد که در صد همسانی قطعات تعیین ترادف شده (به ترتیب رس شمارهای HQ267229 و HQ267230 در بانک ژن) با یکدیگر 8/99% و با قطعه مشابه ژن opm باکتری Liberibacter asiaticus Ca.،100-5/99% است. آنالیز فیلوژنتیکی با استفاده از قطعه تعیین ترادف شده نیز وجود نوع آسیایی بیماری میوه سبز درایران را تایید کرد. پیوند یک نمونه پرتقال والنسیای دارای علائم بیماری در نیکشهر روی نهال های سالم گریپ فروت و پرتقال والنسیا موجب ظهور علائم پیسک لکه ای(اختصاصی بیماری میوه سبز) شد. وجود پسیل آسیایی مرکبات برای اولین بار از استان فارس گزارش می شود. براساس علائم بیماری، انتقال با پیوند، ردیابی باکتری عامل بیماری در پسیل مرکبات و درختان پرتقال و نارنگی دارای علایم با استفاده از آغازگرهای اختصاصی و نیز شباهت قطعه تعیین ترادف شده با قطعه مشابه از باکتری نوع آسیایی، نوع آسیایی بیماری میوه سبز در استان های سیستان- بلوچستان و هرمزگان به طور گسترده وجود دارد.