تاثیر کنش و واکنش انسان و عالم هستی بر اخلاقی زیستن از دیدگاه قرآن

یکی از ابعاد بحث نسبت دین و اخلاق، بررسی ارتباط این دو در اخلاقی زیستن یا تربیت اخلاقی است؛ بدین معنا که گزاره ها، اعتقادات و پیش فرض های دینی می توانند در تربیت اخلاقی انسان ها و به تعبیر دیگر، در کاشتن نهال فضائل اخلاقی در انسان و ریشه کن کردن رذائل اخلاقی از او موثر باشند. یکی از این پیش فرض ها و اعتقادات دینی، پذیرش نظام کنش و واکنش در عالم هستی و به عبارت دیگر، پذیرش ساکت و بی تفاوت نبودن عالم هستی نسبت به رفتار ما انسان ها، و انعکاس آن به سوی ماست. شماری از آیات قرآن کریم به خوبی بر واکنش نظام پویا، زنده و باشعور جهان هستی به رفتار ما انسان ها دلالت دارد. قرآن کریم انسان را به پذیرش مسئولیت اخلاقی اعمال و رفتارش ترغیب می کند و نوعی ضمانت اجرایی دینی و دنیوی (افزون بر ضمانت اجرایی اخروی) برای اخلاقی زیستن انسان فراهم می آورد که نشانگر نسبت دوستانه دین و اخلاق در عرصه تربیت اخلاقی است.