بررسی کارایی سویه های مختلف باکتری Bradyrhizobium japonicum به فرم خالص و مخلوط در تثبیت نیتروژن با استفاده از روش ترقیق ایزوتوپی و تاثیر آن بر عملکرد رقم سحر سویا

به منظور بررسی توان تثبیت نیتروژن توسط سویا (رقم سحر) در هم زیستی با باکتری Bradyrhizobium japonicum آزمایشی گلخانه ای در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با هشت تیمار و سه تکرار در سال های 84 و 85، در گلخانه تحقیقاتی پژوهشکده کشاورزی، پزشکی و صنعتی پژوهشگاه علوم و فنون هسته ای کرج، انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل سه سویه باکتری Bradyrhizobium japonicum به نام های Gold Coat، Rs-130 و USDA110 به صورت خالص و مخلوط های دوتایی و سه تایی، همراه با یک تیمار بدون تلقیح (شاهد) بود. در هر گلدان 4 کیلوگرم خاک فاقد باکتری بومی هم زیست و با مقدار کم نیتروژن، مخلوط شده با 2 میلی لیتر سویه مربوطه و پنج میلی لیتر کود نشان دار نیترات آمونیوم (با فراوانی 10 اتم درصد 15N) ریخته شد. پس از برداشت میزان نیتروژن تثبیت شده با استفاده از روش ترقیق ایزوتوپی محاسبه گردید. بر اساس نتایج، اثر تیمارهای مختلف سویه بر کلیه صفات مورد مطالعه در سطح احتمال یک درصد معنی دار گردید. در بین تیمارهای مختلف، تیمار مخلوط مساوی سه سویه، در مورد اکثر شاخص های مهم از جمله مقدار نیتروژن تثبیت شده (58/431 میلی گرم در هر بوته)، درصد نیتروژن موجود در گیاه (53/3 درصد)، وزن خشک گره های ریشه ای (66/300 میلی گرم در بوته)، وزن خشک اندام هوایی (07/14 گرم در بوته)، وزن خشک کل گیاه (60/16 گرم در بوته) و وزن خشک دانه (87/9 گرم در بوته) نسبت به سایر تیمارها برتری داشت. لازم به ذکر است در همه تیمارهای تلقیح شده، بالغ بر 70 درصد نیاز نیتروژن گیاه از طریق هم زیستی تامین شد.