روند مسجدسازی در اندلس

پس از براندازی بنی امیه به دست عباسیان، تنها فردی که با فرار خود به شمال آفریقا جان سالم به در برد، عبدالرحمن بن هشام بود که از آنجا به اندلس رفت و در آنجا دولت امویان اندلس را تشکیل داد. امویان اندلس، قرطبه را پایتخت حکمرانی خود قرار دادند و با ساخت پلها و کاخها و مساجد بر وسعت آن افزودند و از آن پس به برتری فرهنگی و علمی شهرت یافت. قرطبه بر اثر حمله ها و نابسامانی ها به تدریج از قدرت افتاد و به صورت یک شهر معمولی در آمد و اشبیلیه به وسیله ی بنی عباد، آباد شد و رونق گرفت.
یکی از آثاری که از آن دوره در قرطبه باقی مانده، مسجد قرطبه میباشد که به گستردگی واستحکام بنا و خوش ترکیبی شهرت داشت. این مسجد با همهی تغییراتی که مسیحیان به قصد از بین بردن هویت و روحانیت اسلامی بر آن وارد ساختند، همچنان در و دیوار، مناره و محراب آن معرفهویت واقعی آن است. جامع عمربن عربس در اشبیلیه یکی دیگر از مساجدی است که در دورانامویان اندلس بنا گردیده که در سال 1246میلادی به دنبال سقوط اشبیلیه به دست فرناندوی سومتبدیل به کلیسای سان سالوادر گردید.
مسجد باب المدوم در طلیطله با وجود کوچکی از معتبرترین مساجد اندلس پس از مسجد قرطبه محسوب میشود. این مسجد همانند کنیسه های بیزانسی، مربع شکل و به روش مخصوصطلیطله ساخته شده است. پس از باز پسگیری طلیطله این مسجد نیز به کنیسه تبدیل شد. مسجد مدینه الزهرا، مسجد دیگری است که الناصر برای شهرش مدینه الزهراء ساخت. دارای پنج تالار بود که تالار میانی وسیعترین آنها بود، ارتفاع منارهاش، چهل متر و شبیه منارهی امیر هشام در جامع قرطبه است. پس از روی کار آمدن مرابطین و موحدین، روش مسجدسازی به روش عربی که پیشتر در قیروان و قرطبه، معمول بود، استمرار یافت.