روابط کمی بین حجم مخروطافکنه ها و ارتباط آن با تکتوتیک فعال (نمونهی موردی: حوضهی آبخیز کویر دق سرخ در ایران مرکزی)
نویسنده:
چکیده:
مخروطافکنه ها یکی از مهمترین لندفرمهای کواترنری شمرده میشوند که میتوان از آنها بهعنوان پدیدهایی ژئومورفیک، در شناخت میزان فعالیتهای تکتونیکی بهره جست. در این پژوهش نخست، مخروطافکنه های حوضهی آبخیز دق سرخ در ایران مرکزی از نظر تعداد، مساحت و نحوهی پراکنش در ارتباط با ویژگی های فیزیکی حوضه های آبریز بالادست، همچون مساحت، طول، ارتفاع کم، متوسط و مطلق محاسبه شد. سپس تلاش گردید بر اساس رابطه های موجود، ارتباط معناداری میان میزان فعالیتهای تکتونیکی و حجم مخروطافکنه ها و مساحت حوضهی آبریز آنها برقرار شود. در گام بعد با استفاده از 6 شاخص ژئومورفیک، میزان فعالیتهای تکتونیکی منطقه (Lat) ارزیابی شد. پارامترهای (S)، (R)، (h) با استفاده از نرمافزارهایArc GIS وAuto CAD بهدست آمد. نتایج پژوهش نشان داد، گرچه بین عوامل حجم مخروطافکنه ها (V) و مساحت حوضهی آبخیز بالادست (BA)، میتواند روابط معنادار بالایی وجود داشته باشد، اما در محدودهی مطالعاتی، مساحت حوضه های بالادست مخروطافکنه ها (BA) تاثیر معناداری بر حجم آنها (V) ندارد؛ بنابراین با مطالعهی ویژگی های زمینشناسی، استخراج لایه ها و رویهماندازی محدوده های حوضه های آبریز بالادست، محدودهی مخروطافکنه ها و گسلها، مشخص شد. بررسی ها نشان داد وجود گسل در حوضه های بالادست مخروطافکنه ها تاثیر زیادی در افزایش حجم آنها ایفا کرده، بهگونهای که در هر حوضه، بالاترین مقدار عامل V مربوط به مخروطی است که در حوضهی بالادست آن گسل وجود دارد. بنابراین عامل تکتونیک نقش اصلی در افزایش یا کاهش حجم مخروطافکنه ها داشته و مساحت حوضهی بالا دست(BA)، بهعنوان یک عامل فرعی شمرده میشود.
کلیدواژگان:
کواترنری ، لندفرم ، مخروطافکنه ، تکتونیک فعال ، گسل ، دق سرخ
زبان:
فارسی
در صفحه:
103
لینک کوتاه:
magiran.com/p1084822
دانلود و مطالعه متن این مقاله با یکی از روشهای زیر امکان پذیر است:
اشتراک شخصی
با عضویت و پرداخت آنلاین حق اشتراک یکساله به مبلغ 1,390,000ريال میتوانید 70 عنوان مطلب دانلود کنید!
اشتراک سازمانی
به کتابخانه دانشگاه یا محل کار خود پیشنهاد کنید تا اشتراک سازمانی این پایگاه را برای دسترسی نامحدود همه کاربران به متن مطالب تهیه نمایند!
توجه!
- حق عضویت دریافتی صرف حمایت از نشریات عضو و نگهداری، تکمیل و توسعه مگیران میشود.
- پرداخت حق اشتراک و دانلود مقالات اجازه بازنشر آن در سایر رسانههای چاپی و دیجیتال را به کاربر نمیدهد.
دسترسی سراسری کاربران دانشگاه پیام نور!
اعضای هیئت علمی و دانشجویان دانشگاه پیام نور در سراسر کشور، در صورت ثبت نام با ایمیل دانشگاهی، تا پایان فروردین ماه 1403 به مقالات سایت دسترسی خواهند داشت!
In order to view content subscription is required
Personal subscription
Subscribe magiran.com for 70 € euros via PayPal and download 70 articles during a year.
Organization subscription
Please contact us to subscribe your university or library for unlimited access!