تاثیر پیری بذر و باکتری های محرک رشد بر ظهور گیاهچه و عملکرد دو رقم لوبیا قرمز (Phaseolus vulgaris L.)

کاربرد باکتری های محرک رشد و بذر با کیفیت به عنوان نهاده های کشاورزی مطلوب، در تولید پایدار محصولات زراعی نقش مهمی را ایفا می کنند. به منظور بررسی تاثیر کاربرد باکتری های محرک رشد بر سبز شدن و استقرار گیاهچه بذرهای پیر شده دو رقم لوبیا قرمز در شرایط مزرعه، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با 4 تکرار اجرا گردید. تیمارهای آزمایش شامل 4 سطح مختلف پیری تسریع شده بذر (شاهد، 2 روز پیری، 4 روز پیری و 6 روز پیری در دمای 41 درجه سلسیوس در رطوبت 95 درصد)، کاربرد باکتری های محرک رشد گیاه در 4 سطح]شاهد، Azospirillum lipoferum (strain of)‎، Azotobacter chroococcum (strain 5) و Pseudomonas putida (strain 41) [و دو رقم لوبیا قرمز (اختر و صیاد) بود. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اثر متقابل رقم×پیری×باکتری در سطح احتمال پنج درصد بر صفات سرعت ظهور گیاهچه و درصد نهایی ظهور گیاهچه و در سطح احتمال یک درصد بر صفات شاخص بنیه گیاهچه، وزن صد دانه و تعداد غلاف در بوته معنی دار بود. تاثیر باکتری بر عملکرد دانه در سطح احتمال پنج درصد و اثر متقابل رقم×پیری بر صفات شاخص ظهور گیاهچه، متوسط زمان ظهور گیاهچه، عملکرد دانه و عملکرد زیستی در سطح احتمال یک درصد معنی دار شد. همچنین اثر متقابل پیری×باکتری در سطح احتمال پنج درصد روی شاخص ظهور گیاهچه معنی دار بود. صفات سرعت ظهور گیاهچه، درصد نهایی ظهور گیاهچه و عملکرد دانه با اعمال تیماری پیری کاهش یافت که این کاهش در رقم اختر نسبت به رقم صیاد شدیدتر بود. بیشترین مقدار شاخص ظهور گیاهچه و شاخص وزنی بنیه گیاهچه در تلقیح با سودوموناس پوتیدا به دست آمد. تلقیح بذر با باکتری های ازتوباکتر کروکوکوم و سودوموناس پوتیدا نیز عملکرد را نسبت به تیمار شاهد افزایش معنی داری داد. به طور کلی پیری بذر سبب کاهش قدرت سبز شدن گیاهچه در مزرعه و عملکرد گردید اما استفاده از باکتری های محرک رشد نظیر سودوموناس پوتیدا و ازتوباکتر کروکوکوم می تواند در استقرار بهتر گیاهچه و افزایش عملکرد لوبیا مفید واقع شود.