بررسی تنوع گونه ای علف های هرز در مزارع گندم شرق مشهد

به منظور بررسی تنوع گونه ای جوامع علف های هرز مزارع گندم شرق مشهد، در مطالعه ای میدانی در سال 1388 مزارع منطقه بر اساس مساحت آن ها در دامنه کمتر از 3 هکتار، 3 تا 5 هکتار، 5 تا 10 هکتار، 10 تا 15 هکتار و بیشتر از 15 هکتار شناسایی گردید. نمونه برداری به طور تصادفی با روش سیستماتیک و با استفاده از کادر 5/0 × 5/0 متر در 9 مزرعه انتخابی، از مرحله ساقه دهی تا پایان مرحله سنبله دهی گندم طی دو مرحله انجام، تعداد و نوع علف های هرز در هر کادر به تفکیک گونه شناسایی و شمارش شد. تعداد کل گونه های علف هرز موجود در مزارع مورد بررسی در نمونه برداری اول 20 گونه از 10 خانواده گیاهی و در نمونه برداری دوم 18 گونه و متعلق به 8 خانواده گیاهی بود. در هر دو نمونه برداری تعداد گونه های پهن برگ (30 گونه) بیشتر از گونه های باریک برگ (8 گونه) بود. بیشترین تنوع در بین گیاهان پهن برگ متعلق به خانواده کاسنی (Compositae) و شب بو (Crucifrae) به ترتیب با 7 و 9 گونه گیاهی و خانواده گندمیان (Graminae) در گیاهان باریک برگ با 8 گونه گیاهی مشاهده گردید. بین اندازه مزارع بر اساس مساحت و شاخص تنوع شانون رابطه معکوس و معنی داری مشاهده شد. بیشترین شاخص تنوع شانون در نمونه برداری اول و دوم در مزارع با مساحت 2 هکتار به ترتیب 33/1 و 85/1 به دست آمد و کمترین شاخص تنوع شانون در نمونه برداری اول در مزارع با مساحت 30 و 20 هکتار، صفر و در نمونه برداری دوم به ترتیب 5/0 و 46/0 به دست آمد. به طور کلی مزارع مختلف از غنای گونه ای و شاخص تشابه پایینی برخوردار بودند.