مطالعه تطبیقی الزامات سیستم مدیریت ایمنی فرایند (PSM) با سیستم های 18001OHSAS (OH&S) و HSE و امکان سنجی استقرار آن در یکی از شرکت های پتروشیمی کشور

در صنایع فرایندی، تولید، ذخیره، حمل، استفاده و دفع مواد شیمیایی بالقوه خطرناک بوده و پتانسیل رخداد حوادث فاجعه بار در آن ها بالا است. جهت ارتقای ایمنی در این صنایع، استقرار سیستم مدیریت ایمنی فرایند (Process safety management یا PSM) یکی از موثرترین اقدامات به شمار می رود. مطالعه حاضر با هدف، تعیین درجه انطباق الزامات سیستم های [Occupational health and safety assessment seriesیا (OH&S) 18001 OHSAS] و (HSE-MS یا Health safety and environment management systems) با سیستم PSM و همچنین بررسی میزان اجرای الزامات PSM و امکان سنجی استقرار آن در یکی از واحدهای پتروشیمی کشور انجام شد.
طی یک بررسی کتابخانه ای در مرحله اول مطالعه، کلیه الزامات سیستم های PSM، OH&S و HSE-MS استخراج گردید. سپس کلیه الزامات این سه سیستم تطبیق داده شد و درجه انطباق آن ها به صورت درصد مشخص گردید. در مرحله بعد، درجه اجرای الزامات PSM و امکان استقرار کامل آن بر اساس راهنمای ممیزی PSM سازمان OSHA مورد بررسی قرار گرفت. اطلاعات مورد نیاز از طریق بررسی مستندات، مصاحبه با کارکنان و بررسی شواهد میدانی جمع آوری شد.
مقایسه الزامات سه سیستم مدیریتی مورد بررسی نشان داد، سیستم PSM با OH&S در 8 الزام و با HSE-MS در 9 الزام مشترک است. 5 الزام شامل اطلاعات ایمنی فرایند، ملاحظات ایمنی پیش از راه اندازی، یکپارچگی مکانیکی، مجوز کار گرم و اسرار تجارت، ویژه سیستم مدیریت ایمنی فرایند می باشد. میزان الزامات مشترک PSM با سیستم های OH&S و HSE-MS به ترتیب برابر با 14/57 و 28/64 درصد تعیین شد. همچنین، نتایج این بررسی نشان داد که 4/67 درصد الزامات سیستم PSM در صنعت مورد بررسی استقرار یافته است.
با بازنگری در برخی از مستندات سیستم های مدیریتی OH&S و HSE-MS و درج الزامات PSM در آن ها و تهیه سایر مستندات اختصاصی مربوط به PSM، می توان نسبت به استقرار سیستم مدیریت ایمنی فرایند در صنعت مورد مطالعه اقدام نمود. با توجه به تشابه شرایط صنعت مورد مطالعه با دیگر صنایع پتروشیمی در سطح کشور، می توان نتایج مطالعه حاضر را به این صنایع تعمیم داد.