تحلیلی بر موقعیت صنعت فرش کشور در بازارهای جهانی

فرش دستبافت ایران متاثر از ویژگی های برجسته فرهنگی و هنری آن در سده ها و دهه های گذشته، همواره به عنوان یکی از کالاهای برجسته در سبد صادرات غیرنفتی ایران مطرح بوده و می باشد. متاسفانه به دلیل فقدان اساسی در ابعاد سازمانی، ساختاری، مدیریتی، تولیدی و به ویژه تجاری و بازرگانی، فرش ایران دوران افول و رکوردشکننده ای را در عرصه رقابت های جهانی پیموده و اکنون در شرایط بحرانی خاصی به سر می برد. از طرفی، بی توجهی به اصول و مبانی بازاریابی و تجارت که دربرگیرنده فرآیند تولید آن نیز می شود، مزیت های رقابتی فرش دستبافت را در داخل و به ویژه در سطح جهانی با مخاطرات جدی مواجه نموده است.
در این پژوهش به بررسی وضعیت صنعت فرش کشور در بازارهای بین المللی پرداخته شده و در انتها نیز راهکارهایی ارائه شد. فرضیات پژوهش که در قالب تاثیر سه معیار اصلی شدت بازار، سرمایه مشتری و هوشمندی رقابتی بر رقابت پذیری صنعت فرش می باشد، با به کارگیری آزمون همبستگی پیرسون و رگرسیون آزمون شدند. نتایج حاصله بیانگر آن است که هر سه متغیر مذکور تاثیر مثبت و معنادار بر رقابت پذیری داشته که نقش هوشمندی رقابتی و سرمایه مشتری بیش از سهم بازار می باشد. همچنین نتایج حاصل از به کارگیری آزمون میانگین نیز نشان داد که هوشمندی رقابتی و مدیریت سرمایه مشتری صنعت فرش در سطح مطلوبی قرار ندارند. با توجه به تاثیر بالای این دو متغیر بر رقابت پذیری و میزان اندک به کارگیری این دوعامل، برای این صنعت، رویکردی مبتنی بر سرمایه مشتری و هوشمندی رقابتی توصیه می شود. در انتها نیز با استفاده از تکنیک تاپسیس فازی، 11 زیرمعیار پژوهش، رتبه بندی شدند که سهم بازار، شناسایی نیازهای مشتریان و هوشمندی بازار به عنوان مهمترین و تاثیرگذارترین عوامل بر رقابت پذیری صنعت فرش انتخاب شدند.