بازخوانی نظریه صرفه

یکی از نظریه های معروف درباره اعجاز قرآن، نظریه «صرفه» است. این نظریه از گذشته های دور موافقان و مخالفانی داشته و هر گروه برای اثبات سخن خویش به دلایلی تمسک کرده اند. از سوی دیگر، این نظریه با برخی اندیشه های کلامی نیز پیوندی دیرینه دارد که قابل بررسی است. صرفه با گذشت چند سده از تولد آن، رفته رفته به بوته نقد قرآن پژوهان آمد و میدان گفتمانی را به وجود آورد که هنوز هم ادامه دارد.
در این میان، آنچه طرح مجدد این موضوع را ضروری ساخت، تلاش های برخی نویسندگان در سطح رسانه های چاپی و الکترونیکی است که با طرح شبهات و دلایل جدید، به اثبات آن چشم دوخته اند؛ همچنین برخی شبهات کتاب الموضح که حدود یک دهه پیش برای نخستین بار منتشر شد؛ از این رو، این نوشتار به منظور بررسی آخرین دلایل طرفداران این نظریه و نقد و بررسی آنها تدوین یافته و مسیر منطقی کشف حقیقت را با رویکردی معطوف به پاسخ به شبهات روز و تکمیل برخی پاسخ های گذشتگان، به وسع و سهم خویش ترسیم می کند. البته در طی این مسیر، از توجه به مهم ترین شبهات پیشینیان که در برخی موارد زیربنای شبهات معاصران است، نیز غفلت نکرده است.