بررسی اثر تیمارهای سرما و روز کوتاه بر بیان ژن دهیدرین در دانه رست ها و شاخسارهای باززایی شده پسته (Pistacia vera L.)

تنش سرما یک عامل محیطی اصلی است که تولید محصولات زراعی را محدود می کند. بسیاری از گیاهان می توانند از طریق فرآیند عادت به سرما که در نتیجه قرارگیری در معرض طول روزهای کوتاه و دماهای سرد بالای صفر درجه حاصل می شود، تحمل به سرما و انجماد را در خود افزایش دهند. پروتئین های دهیدرین، در زمان عادت به سرما که باعث آبگیری سلول های گیاهی می شود، در سلول تجمع کرده، از ساختار غشاها و ماکرومولکول ها حفاظت می کنند. پسته (Pistacia vera L.) گونه ای درختی، شاخص مناطق کویری است که در معرض دماهای گرم و سرد شدید قرار می گیرد. در این پژوهش، اثر تیمار سرما و طول روز کوتاه، بر بیان ژن دهیدرین، در دانه رست ها و شاخسارهای باززایی شده پسته رقم بادامی بررسی شد. نتایج نشان داد که تیمار سرما بیان ژن را به طور معنی داری در سطح 95 درصد، نسبت به شاهد افزایش می دهد. هیچ یک از تیمارهای طول روز کوتاه اثری بر بیان ژن دهیدرین نداشت. از آن جا که گیاهان باززایی شده ممکن است دچار تنوع سوماکلونال (پیکر تکثیری) شده، پاسخ های متفاوتی به تنش ها نشان دهند، مقایسه ای بین گیاهان رشد کرده در شرایط در زیوه و در شیشه، از نظر میزان بیان این ژن در اثر تیمار یکسان سرمایی، انجام شد. این مقایسه نشان داد که میزان بیان ژن در حالت طبیعی و همچنین پس از تیمار سرما، در گیاهان باززایی شده نسبت به دانه رست ها کمتر بود.