از جنگ سرد تا جنگ نرم؛ بازخوانی علل فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی

بیش از دو دهه از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی سابق می گذرد که نزدیک به نیم قرن را در هماوردی با اردوگاه غرب به رهبری امریکا به سر برد. در دیدگاه سیاسی به تقابل دو ابرقدرت در دوره یادشده «جنگ سرد» گفته می شود. اینکه چگونه ابرقدرتی در وسعت اتحاد جماهیر شوروی بدون شلیک حتی یک گلوله از هم گسیخت و تار و پود نظام آن فروپاشید هنوز موضوع مطالعات و تحقیقات چندی قرار دارد؛ چه با وجود گذشت دو دهه از این واقعه، اسلوب ها و چارچوب راهبردی و روش های به کار رفته در آن، تامل برانگیز است. امروزه نیز آن روش ها در تدابیر سیاسی کشورهای فزون خواه علیه سایر کشورها همچنان مشاهده می شود. گسترش مفهوم جنگ سرد به تدریج در فضای جدید مناقشات بین الملل به رویش مفهوم جنگ نرم منجر شده است. مقاله با تاکید بر دهه پایانی از جماهیر شوروی پیشین بر رویکردهای راهبردی و روشی امریکا در مواجهه با رقیب خود می پردازد، مواجهه ای که به فروپاشی نظام فکری سوسیالیسم و جلوه ساختاری آن منجر شد.