مقایسه سطوح پلوئیدی و آمفی پلوئیدهای گندم از نظر عملکرد دانه و اجزاء آن

به منظور بررسی سطوح متفاوت پلوئیدی گندم و مقایسه آنها با آمفی پلوئیدهای تریتیکاله و تریتی پایرم، از نظر عملکرد دانه و برخی اجزای عملکرد تعدادی از ژنوتیپ های گندم های دیپلوئید، تتراپلوئید، هگزاپلوئید، تریتیکاله، تریتی پایرم در یک آزمایش مزرعه ای در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در فصول کشت پاییز و بهار مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج بیانگر تنوع ژنتیکی بین و درون گونه های مورد مطالعه برای تمام صفات مورد مطالعه در هر فصل کشت بود. اثر فصل کاشت و اثر متقابل ژنوتیپ× فصل کاشت نیز معنی دار بود و کلیه صفات در کشت بهاره در مقایسه با کشت پاییزه کاهش نشان دادند. مقایسه متعامد بین گونه ها نشان داد هر چند گندم دیپلوئید تعداد سنبله در واحد سطح و عملکرد بیولوژیک بالایی تولید نمود اما تعداد دانه در سنبله، وزن هزار دانه، عملکرد دانه و شاخص برداشت کمتری نسبت به سایر گونه ها نشان داد. تریتیکاله با داشتن تعداد دانه در سنبله و وزن هزار دانه بالا، بیشترین عملکرد دانه را تولید نمود که در کل این تفاوت ها تا حدودی می تواند بیانگر نقش متفاوت ژنوم های این گیاهان و همچنین فصل کشت در بروز این صفات باشد. ضرایب همبستگی صفات با عملکرد در دو فصل نشان داد در کل تعداد دانه در سنبله در گونه های تتراپلوئید و هگزاپلوئید نسبت به سایر صفات همبستگی بالاتری را با عملکرد دانه نشان دادند و در گندم هگزاپلوئید وزن هزار دانه نقش مهمتری در عملکرد دانه در مقایسه با گندم تتراپلوئید داشت.