شبیه سازی کیفی مخزن سدبوکان

ایجاد مخزن اثرات ژرف و عمیقی در محیط زیست بالا دست و پایین دست رودخانه دارد. برخی از این اثرات ناشی از فرایندها و پدیده های خاص داخل مخزن می باشد. شناخت این پدیده ها کمک موثری به کارشناسان و مدیران در پیش بینی و پیشگیری مسائل محیط زیست آبی مرتبط با سدها می نماید...ایجاد مخزن اثرات ژرف و عمیقی در محیط زیست بالادست و پاییندست رودخانه دارد. برخی از این اثرات ناشی از فرایندها و پدیده های خاص داخل مخزن میباشد. شناخت این پدیده ها کمک مؤثری به کارشناسان و مدیران در پیشبینی و پیشگیری مسائل محیط زیست آبی مرتبط با سدها مینماید.
طبق مطالعات صورت گرفته، به دلایل گوناگونی از جمله ضعف در انجام مطالعات و پایش جامع زیست محیطی سدها در مراحل مختلف احداث سد (از طراحی تا بهرهبرداری و حتی بعد از پایان عمر آن)، تعداد زیادی از سدهای کشور (از جمله 15 خرداد، لتیان، میناب و...) دچار مشکلات عدیده زیست محیطی چون شوری، تغذیهگرایی1، گندیدگی آب و... میباشند. مخزن سد بوکان بر روی رودخانه زرینه رود در استان کردستان نیز از جمله مخازنی است که به دلیل ورود مداوم فاضلاب شهر سقز دچار معضل زیستمحیطی از نوع تغذیهگرایی میباشد. طبق مطالعات صورت گرفته، این مخزن در شرایط گذار از حالت Oligotrophic به Eutrophic (به عبارتی Mesotrophic) به سر میبرد که عدم توجه به روند کنونی ورود آلاینده ها به مخزن این سد، تسریع تخریب کیفیت آب آن را به دنبال خواهد داشت. در حال حاضر در برخی از ماه های سال (عمدتا«اردیبهشت) تاثیر فرایندهای تغذیهگرایی به صورت ایجاد بو و تغییر رنگ در آب شرب شهر سقز، مشکلاتی را برای مردم این شهر ایجاد نموده که لازم است برای مطالعه جامع این مساله و یافتن راهحلهایی برای کاهش یا رفع کامل تخریب کیفیت آب این مخزن، اقدامات جدی صورت پذیرد.
با توجه به اهمیت موضوع، نگارندگان طی مطالعات میدانی خود در مخزن سد مزبور با سنجش پارامترهای کیفی چون دما، DO، TDS و EC، 5BOD، نیتروژن، فسفر، عمق سکی (Secchi) و pH...، در سه نوبت (سه ماه متوالی) در تابستان 1379، وضعیت کیفی موجود مخزن را تحلیل کرده و از نتایج آن برای تعمیق شبیه سازی روزانه لایهبندی حرارتی و کیفی (به مدت یکسال) به کمک مدل HEC5-Q و واسنجی و اعتبار سنجی مدل استفاده کردهاند.