ترسیم و تحلیل نقشه علمی پزشکی ایران با استفاده از روش هم استنادی موضوعی و معیارهای تحلیل شبکه اجتماعی

با توجه به اهمیت حوزه پزشکی و ترسیم نقشه های علمی در حوزه های مختلف و نظر به اینکه معیارهای تحلیل شبکه های اجتماعی می تواند در تحلیل این نقشه ها موثر واقع شود، هدف پژوهش حاضر تحلیل نقشه علمی پزشکی ایران در سال 2007 با استفاده از معیارهای مرکزیت درجه و مرکزیت بینیت است.
در این پژوهش که از انواع مطالعات علم سنجی است، جامعه پژوهش کلیه تولیدات علمی پزشکی ایران در سال 2007 (3967 مدرک) است که در نمایه نامه استنادی علوم منتشر شده است. نقشه های مورد نظر، با استفاده از تکنیک تحلیل هم استنادی مقوله های موضوعی و با کمک نرم افزار (NWB) Network Workbench Tool ترسیم شد.
بیش از 37 درصد از کل تولیدات علمی ایران در سال 2007 به مقوله های پزشکی و بیشترین تولیدات علمی ایران به پزشکی عمومی و داخلی و بیشترین تعداد استنادهای دریافتی به داروشناسی و داروسازی اختصاص دارد. این دو مقوله موضوعی در کنار بیوشیمی و بیولوژی مولکولی از نظر هر دو شاخص مرکزیت درجه و مرکزیت بینیت دارای بیشترین رتبه در بین مقوله های موضوعی پزشکی هستند. مقوله های موضوعی پزشکی عمومی و داخلی با بهداشت عمومی، حرفه ای و محیط دارای قوی ترین رابطه هم استنادی هستند.
استفاده از شاخص های تحلیل شبکه اجتماعی در تحلیل نقشه های علمی موثر است. مقوله های موضوعی پرتولید و پر استناد، حضور موثرتری در نقشه علمی هم استنادی دارند. برنامه ریزی و سیاستگذاری به منظور افزایش کمیت و کیفیت تولیدات علمی در مقوله های موضوعی مختلف به منظور حضور موثرتر در نقشه های علمی ضروری است.