فلات ایران؛ زادگاه حماسه گیلگمش

در طی دوره ی طولانی پیش از تاریخی که حدس می زنیم، ادبیات هر ملتی به تدریج با اسطوره ها، سنت ها و آداب و رسوم گروه های مختلف انسانی که در یک منطقه ی جغرافیایی گرد آمده اند شکل گرفته است. هنگامی که این قبایل که هریک اعتقادات مذهبی، آیین ها و اسطوره های خود را داشته اند تحت لوای یک سیستم سیاسی مذهبی متحد شده اند، میراث های فرهنگی شان اغلب در سیستم جدید به حیات خود ادامه داده است، بدین ترتیب با گذشت زمان، تاثیر متقابل هر یک از سیستم ها گاهی منجر به سنتزهای) الهی، عقیدتی، ادبی (عالمانه و پیچیده ای شده است. حماسه ی گیل گمش یکی از کهن ترین آثار ادبی شناخته شده ی جهان است که در منطقه ی بین النهرین نوشته شده است. با وجود این، کادر جغرافیایی ماجراجویی های گیلگمش و مناظر به تصویر کشیده ی آن بیشتر سرزمین های اطراف دریای خزر، رشته کوه البرز و کوه دماوند را متبادر می کنند تا دشت بین النهرین را. این مقاله با بررسی بعضی از بن مایه ها و تم های گیلگمش و رمان ویس و رامین، سعی بر این دارد که کهن الگوی قهرمان بین النهرینی را در اسطوره های ساکنین اولیه ی فلات ایران پیدا کند. یعنی در باورها و اسطوره های عیلامی ها که بسیار پیش از مادها و پارس ها ساکن فلات بودند.