شناسایی و تبیین عوامل موثر بر لایه ارزش ها و باورهای فرهنگ مطالعه در ایران

این بررسی به منظور شناسایی، دسته‎بندی و تعیین اهمیت نسبی متغیرهای دخیل در لایه ارزش فرهنگ مطالعه در ایران انجام شده است.
جامعه و روش تحقیق: با استفاده از روش مطالعه اسنادی و روش دلفی، متغیرهای مطرح و میزان اهمیت آنها شناسایی و تعیین شد. جامعه تحقیق از میان صاحب نظران و خبرگان حوزه فرهنگ مطالعه با روش نمونه گیری هدفمند (قضاوتی) انتخاب گردید.
یافته ها: یافته ها نشان داد لایه ارزشها و باورهای فرهنگ مطالعه از 4 معیار اصلی(جامعه، نظام آموزشی، حوزه نشر و خانواده)، 7 معیار فرعی و 26 شاخص تشکیل شده و بیشترین معیارهای فرعی و شاخصها، مربوط به معیار اصلی «جامعه» بوده است.همچنین، رتبه‎بندی فریدمن معیارهای اصلی نشان داد بین آنها تفاوت معناداری نیست، ولی در معیارهای فرعی لایه ارزشها نشان می دهد تفاوت معنادار است. در میان معیارهای فرعی، بالاترین رتبه ها به ترتیب به معیار «ترویج و ترغیب دانش آموزان، دانشجویان، معلمان و استادان به مطالعه» و «ارزش آفرینی برای رسیدن به خانواده اهل سواد و مطالعه» تعلق دارد. در خصوص رتبه‎بندی شاخصهای موجود در معیار‎های فرعی «نگرش جامعه به مقوله جهان هستی»، «ترویج و ترغیب دانش‎آموزان، دانشجویان و استادان به مطالعه» و «باور به تاثیر کتاب در رشد ابعاد مختلف فردی و اجتماعی» نشان داد بین آنها تفاوت معنادار نبوده، اما رتبه‎بندی در شاخصهای معیار‎ «احساس نیاز به مطالعه» نشان داد تفاوت معنادار بوده است.
پیشنهادها: پژوهشگر در نهایت با توجه به ماهیت فرهنگ مطالعه، نگاه متوازن برای توسعه لایه های فرهنگ مطالعه و تقدم شروع تغییر از لایه ارزشها نسبت به سایر لایه های فرهنگ را با اتخاذ رویکرد سیستمی، پیشنهاد کرده است.