بررسی و نقد برخی از مهم ترین ادعاها و مبانی ابوزید در «دوائرالخوف»

دکتر نصرحامد ابوزید یکی از برجسته ترین و در عین حال پرجنجال ترین روشنفکران مسلمان است که در صدد ارائه تفسیر مدرن از دین است. وی می کوشد شیوه تفسیر و اجتهاد سنتی در فهم مسائل دینی و چارچوب حاکم بر تفکر رایج علما و تفسیرهای دینی را مورد نقد قرار دهد و در مقابل با روش تفسیر هرمنوتیک، شیوه بدیع و نوی در تفسیر متون ارائه کند. ابوزید معتقد است میراث همواره در شکل دهی به آگاهی ما سهیم است و آگاهانه یا ناآگاهانه بر رفتارهای ما اثر می گذارد؛ از این رو، اگر نمی توانیم میراث را نادیده بگیریم، باید آن را بازسازی کنیم. ابوزید در کتاب «دوائرالخوف: قراءه فی خطاب المراه» بیش از آنکه نویسنده باشد، منتقد است. اما در کنار نقد، در برخی از مباحث، اظهار نظر و بر درستی یا نادرستی نظریات خود استدلال می کند. وی دیدگاه های محمد عبده، قاسم امین، طاهر الحداد، فاطمه مرنیسی و... را بررسی و موافقت یا مخالفت خود را بیان می دارد. او همچنین گریزهایی به قوانین برخی از کشورها مانند مصر و تونس دارد و مواد آن را بررسی و تایید یا نقد می کند. تلاش نصر حامد ابوزید بر آن است تا با ارائه روش ساختاری فهم متون، با تکیه بر مبانی ای همچون ساختار تاریخی متن، تاویل گرایی، ساختار زبانی و... به ارائه دیدگاهی جدید در موضوع زنان بپردازد. نگارنده در این مقال تلاش می کند تا برخی از مهم ترین نکات کتاب «دوائرالخوف» را بررسی و نقد کند.