مفهوم ایمان در آثار استاد مطهری و پل تیلیش

تعیین اینکه مومن کیست و مومنی چیست، دایرمدار تعیین مفهوم ایمان است که بدین منظور ارائه مشخصه هایی برای مفهوم ایمان ضروری می نماید. ارائه تعریف ایمان مورد توجه متکلمان مسیحی و متکلمان اسلامی بوده است. هرچند استاد مطهری به صورت مستقل به تعریف موضوع ایمان اقدام نکرده است؛ ولی از مجموعه مطالب ایشان که مرتبط با موضوع ایمان است، می توان دریافت که ایشان ایمان را نوعی دلبستگی می داند که از جنس معرفت محض نیست. ایمان در مرتبه ای برتر از علم قرار می گیرد و موضوع آن که همان موضوع دلبستگی آدمی است، می تواند مذهبی و یا غیرمذهبی باشد.
پل تیلیش متاله اگزیسیتانسیالیست مسیحی نیز ایمان را به حالت دلبستگی نهایی آدمی و غایت او معرفی می کند. دلبستگی فرجامین هر شخص متفاوت با دیگری و دقیقا امری شخصی است. او غایت نهایی زندگی انسان را تنها خداوند تعالی می‎داند و ایمان را عملی آگاهانه و امری تضمینی که کل وجود انسان را دربر می گیرد، می داند. ایمان امری احساسی نیست که مولود عاطفه باشد. ایمان می‎تواند زایل شود و به اصطلاح ممزوج با شک گردد که اتفاقا همین امر است که پویایی ایمان را به همراه دارد و آخر الامر اینکه ایمان، عملی آگاهانه است که از روی آزادی، ولی با دخالت عنصر ناخودآگاه شخصیت آدمی شکل می‎گیرد.