تاثیرات دوره های نوری بلند مدت بر تاخیر روند تکامل گناد در ماهی ماده قزل آلای رنگین کمان (Oncorhynchus mykiss)

در این مطالعه، اثرات دو رژیم نوری با روشنایی بلند مدت بر روند تکامل تخمک و تغییرات ساختاری آن در ماهی ماده قزل آلای رنگین کمان (Oncorhynchus mykiss) مورد بررسی قرار گرفت. ماهیان قزل آلای رنگین کمان دوساله غیر بالغ با میانگین وزن اولیه 25/2 ± 94/279 (± SE) گرم از تیرماه 1387 به مدت پنج ماه تحت تاثیر دوره های نوری 24 ساعت روشنایی و بدون تاریکی (روشنایی-تاریکی 24:0)، 18 ساعت روشنایی و 6 ساعت تاریکی (روشنایی-تاریکی 18:6) و همچنین دوره روشنایی و تاریکی طبیعی (به عنوان گروه کنترل) قرار گرفتند. در انتهای دوره آزمایش، بررسی نتایج بیانگر وجود تفاوت معنی دار در روند تکامل تخمک در بین گروه های آزمایشی بود. گروه کنترل که تحت تاثیر دوره روشنایی-تاریکی طبیعی قرار گرفته بود بیشترین قطر تخمک را نشان داد به نحوی که به طور معنی داری این مقدار (07/0 ± 34/2 میلیمتر) بیش از مقادیر به دست آمده در دو گروه تیماری دیگر بود (P < 0.05). استفاده از دوره روشنایی-تاریکی 24:0 و 18:6 باعث گردید تا ماهیان این گروه های آزمایشی در مقایسه با گروه کنترل به طور معنی داری در انتهای آزمایش تکامل کمتری را در لایه های فولیکولی تخمک ها نشان دهند. در گروه های روشنایی-تاریکی 24:0 و 18:6 و به ترتیب تعداد سلول های گرانولوزا 21 ± 349 و 23 ± 406 عدد به دست آمد که به طور معنی داری کمتر از این مقدار (20 ± 773) در گروه کنترل بود (P < 0.05). مساحت سلول های گرانولوزا نیز در گروه های تیماری روشنایی-تاریکی 24:0 و 18:6 به طور معنی داری کمتر از گروه کنترل بود. این مقدار در گروه های روشنایی-تاریکی 24:0 و 18:6 به ترتیب 60/0 ± 58/16 و 33/0 ± 73/16 میکرومتر مربع بود در حالیکه در گروه کنترل، این مقدار 42/0 ± 28/19 میکرومتر مربع ثبت شد که به طور معنی داری بیشتر بود (P < 0.05) و بیانگر تکامل بیشتر و فعالیت بیشتر این سلول ها در این گروه بود. در نتیجه، کاربرد دوره های نوری با مدت زمان روشنایی طولانی در مرحله رشد و تکامل گنادها، می تواند به عنوان یکی از روش های موثر و عملی در تاخیر روند تکامل گنادها در ماهی ماده قزل آلای رنگین کمان مورد استفاده قرار گیرد.