تعیین شاخص قابلیت شکست توده دانه برنج بوسیله یک دستگاه آسیاب آزمایشگاهی

برای تعیین علل کاهش استحکام دانه های برنج طی عملیات برداشت و پس از آن و نیز امکان تشخیص کیفیت توده برنج به ویژه در مراحل خرید و فروش، وجود روش و ابزار مناسب برای این کار ضروری است. یکی از این معیارها شاخص قابلیت شکست (BSI) دانه می باشد که می توان آن را توسط یک دستگاه گریز از مرکز ضربه ای به صورت درصد وزنی مشخص نمود. بر این اساس، با انجام اصلاحاتی روی یک دستگاه آسیاب آزمایشگاهی، در یک طرح آزمایشی کاملا تصادفی به شکل فاکتوریل (با 108 آزمون) اثر نوع تیغه، سرعت دورانی تیغه، مدت زمان کار دستگاه و رطوبت دانه بر عملکرد دستگاه (بر اساس ایجاد 50% شکست در توده دانه) مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل از آزمایشات انجام شده نشان داد که هر چهار عامل اثری معنی دار بر شاخص قابلیت شکست دانه داشتند. مقدار کمینه شاخص BSI معادل 5/3% به تیمار کمترین سرعت، کمترین مدت زمان آسیاب و پایین ترین رطوبت دانه و به تیغه تخت اختصاص داشت در حالی که بیشترین میزان شکست معادل 8/96% اندازه گیری شد. بر اساس نتایج این تحقیق، به نظر می رسد با انجام آزمایشات بیشتر در سطوح وسیع تری از سرعت و مدت زمان آسیاب در ارقام متداول می توان به روش قابل اطمینانی برای تعیین کیفیت توده برنج از لحاظ قابلیت شکست دست یافت