ارزیابی ویژگی های فنولوژیک و مورفولوژیک ژنوتیپ های نخود (Cicer arietinum L.) متحمل به سرما در شرایط کشت انتظاری دیم در مشهد

به منظور بررسی عکس العمل ویژگی های فنولوژیک و مورفولوژیک ژنوتیپ های نخود متحمل به سرما به کشت انتظاری در شرایط آب و هوایی مشهد، آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد در سال زراعی 86-1385 انجام شد. آزمایش در قالب طرح لاتیس با سه تکرار و هر تکرار شامل نه بلوک و هر بلوک دارای نه کرت، انجام گرفت و تیمار مورد مطالعه، 81ژنوتیپ متحمل به سرمای نخود انتخابی از مطالعات قبلی بود. بر اساس نتایج، تفاوت میان ژنوتیپ های مورد آزمایش از نظر طول مراحل نمو (شامل کاشت تا سبزشدن، سبزشدن تا گلدهی، گلدهی تا غلاف دهی و غلاف دهی تا رسیدگی) و ویژگی های مورفولوژیک (شامل ارتفاع بوته، تعداد شاخه در بوته و مجموع طول شاخه ها در بوته) معنی دار بوده (05/0≥p) و تنوع قابل ملاحظه ای در بین ژنوتیپ ها مشاهده شد. درصد بقاء در 73درصد از نمونه ها بیش از 75درصد بود. همچنین عملکرد دانه برای حدود 32درصد از نمونه ها بیش از 40گرم در متر مربع بود. دوره رشد رویشی، دوره رشد زایشی و ارتفاع بوته، از مهم ترین ویژگی های تعیین کننده عملکرد در این آزمایش بودند. نتایج به دست آمده نشان می دهد که در کلکسیون نخود مشهد، نمونه های سازگار به کشت انتظاری دیم با ویژگی های زراعی مناسب برای این سیستم کشت، وجود دارد.