مقایسه عملکرد و ارزیابی صفات در ارقام لوبیاقرمز (Phaseolus vulgaris L.) تحت شرایط متداول و کم آبیاری

این پژوهش به منظور بررسی تعدادی از صفات مهم زراعی مرتبط با عملکرد دانه در 32ژنوتیپ لوبیاقرمز در طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در دو محیط متداول و کم آبیاری در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تهران واقع در کرج در سال1386 اجرا گردید و در آن، برخی از صفات مهم زراعی و مورفولوژیک مورد ارزیابی قرار گرفتند. تجزیه واریانس داده ها نشان داد که بین ژنوتیپ ها در تمام صفات مورد بررسی، تفاوت معنی دار وجود داشت که این موضوع حاکی از وجود تنوع ژنتیکی بین ارقام بود. نتایج حاصل از تجزیه به عامل ها نشان داد که پنج عامل در شرایط متداول و کم آبیاری به ترتیب 72 و 73درصد از تغییرات کل داده ها را توجیه کردند. تجزیه ضرایب مسیر نیز نشان داد که صفت تعداد غلاف در بوته، بالاترین اثر مستقیم را در هر دو محیط متداول و کم آبیاری، (به ترتیب 697/0 و699/0) بر روی عملکرد دانه داشت. صفات تعداد روز از کاشت تا غلاف دهی و طول غلاف به ترتیب به میزان 026/0 و 004/0- در محیط متداول آبیاری به طور غیرمستقیم و از طریق تعداد غلاف در بوته بر عملکرد دانه تاثیر گذاشت که منجر به کاهش همبستگی این صفت با عملکرد دانه گردید. همچنین در محیط کم آبیاری نیز این صفت با اثرات غیرمستقیم از طریق صفات تعداد دانه در غلاف و وزن 100دانه به ترتیب 083/0و 074/0- بر عملکرد دانه موثر بود. لذا می توان از این صفت به خوبی در افزایش عملکرد استفاده کرد. از طریق تجزیه خوشه ای، تمامی ژنوتیپ ها در هر دو محیط متداول و کم آبیاری به چهار گروه مجزا تقسیم شدند. ارزیابی شاخص های تحمل به خشکی نشان داد که شاخص های تحمل به خشکی (SST)، میانگین هندسی محصول دهی (GMP) و میانگین هارمونیک محصول دهی HMP)) بهترین شاخص ها برای تعیین ژنوتیپ های مقاوم به خشکی (KS-3138، KS-31112، KS-31139، KS-31150 و KS-31127) در این بررسی بودند.