بررسی منشاء تولید H2S در تونل نوسود (غرب کرمانشاه)

در زمان حفاری تونل نوسود، واقع در غرب استان کرمانشاه، تراوشات هیدروکربوری فراوانی همراه حجم زیادی از آب های زیرزمینی از سطوح شکستگی و دیواره تونل خارج شد. حفاری تونل در سازند پابده شروع و پس از عبور از سازند گورپی، وارد سازند ایلام شد. با شروع حفاری در سازند ایلام، حجم فراوانی از آب های زیرزمینی به همراه گاز H2S وارد تونل شد که سبب به وجود آمدن مشکلات و خسارات فراوانی در امر حفاری شد. سولفید هیدروژن یکی از گازهای غیرهیدروکربوری سمی و خطرناک است که در زمان حفاری در مخازن هیدروکربوری و یا معادن و تونل ها تولید می شود. این گاز در میادین هیدروکربوری از احیای باکتریایی سولفات(BSR) و احیای ترموشیمیایی سولفات(TSR) تولید می شود.
به منظور تعیین منشاء تولید H2S در تونل نوسود، مطالعات و بررسی های ژئوشیمیایی، روی نمونه های سازندهای پابده، گورپی و ایلام در مسیر حفاری شده تونل و همچنین روی مغزه های سازند گرو از چاه های شماره1 میادین امام حسن و پاطاق در غرب استان کرمانشاه انجام شد. وجود آب های زیرزمینی سرشار از انواع میکروارگانیسم ها و باکتری های فراوان در محیط، دمای پایین و عمق کم سازندها، شوری کم و مناسب آب، pH تقریبا خنثی در آب های موجود در محیط، وجود مقادیر فراوانی از یون سولفات در نمونه های آب و تولید مقادیر اندک H2S در محیط، شرایط مناسب برای رشد و فعالیت باکتری های احیا کننده سولفات در محیط را فراهم کرده است. با انجام آنالیزهای ایزوتوپی کربن و سولفور، مطالعات نشانه های زیستی و آنالیزهای شیمیایی، وقوع تجزیه میکروبی ملایم و فرایند احیای باکتریایی سولفات، به ویژه در سازندهای گورپی و گرو، تایید شد.