تغییرات ساختارهای اقتصادی و بنیان های جدید برنامه ریزی فضایی شهری و منطقه ای کلان شهرها، مورد شناسی: کلان شهر تبریز

هدف این مقاله تحلیل تطبیقی برنامه ریزی مبتنی بر بنیانهای عصر صنعت و اطلاعات و تعیین تغییرساختارهایی است که برنامه ریزی فضایی را شکل دادهاند. به نظر میرسد در شرایط عدم تطابق بنیانهای برنامه ریزی با تغییرات ساختارهای اقتصاد جهانی، شهرها (خصوصا کلانشهرها) که عامل رشد اقتصادهای ملی و ارتقاءدهنده جایگاه بین المللی و جهانی کشورها هستند، در برنامه ریزی های توسعه و عمران شهری و منطقهای با مشکل تناقضهای کالبدی نسبت به نقش بایستهشان مواجه میشوند. این مساله میتواند راه جهانی شدن کشورها از طریق نقشآفرینی کلانشهرها را مسدود نماید.
در این مقاله، اصول پایه ای برای برنامه ریزی فضایی شهری و منطقهای با استفاده از آراء و نظریهپردازی های صاحبنظران این حوزه از جمله دانیل بل، فریتزماکلوپ، آلوین تافلر، فرانک وبستر، یونجی ماسودا، سیمون نورا، آلن منک، مارکاوری پورات و مانوئلکاستلز ارائه شده است زیرا این اندیشمندان دارای دیدگاه های مرتبط با جامعهی اطلاعاتی هستند. در این مقاله کوشیده شده است سازمانیابی فضایی کلان شهر تبریز و منطقه شهری آن با حاکمیت انگاره جدید تبیین گردد. روش گردآوری و تحلیل داده ها در این مقاله به صورت تحلیل ثانویه میباشد. عمدهترین یافته های مقاله عبارتند از: ساده و کوتاهتر شدن فضا به دلیل کم شدن اجزای سیستمها، جایگزینی آمیختگی اجزا به جای جداییگزینی آنها، جایگزینی انبوهزدایی از زمان و مکان بر تمرکز و تراکم، تغییر نظمدهی اجزا از ساختار عمودی به افقی، جایگزینی گسستگی بر پیوستگی فضایی اجزای سازمان، جایگزینی معیارهای کیفی بر کمی در سازماندهی و تغییر اندازه و مقیاس اجزای سیستم از بزرگ به کوچک.