مبادی و غایات فلسفه فارابی و دلالت های آن در اهداف تعلیم و تربیت اسلامی

فارابی، پایه گذار فلسفه اسلامی است و بررسی مبادی و غایات فلسفه او می تواند نقش تعیین کننده ای در تبیین اهداف تعلیم و تربیت اسلامی داشته باشد. بر این اساس، در پژوهش حاضر، ابتدا مبادی و غایات محوری اندیشه فلسفی فارابی در سه بخش هستی شناسی، معرفت شناسی، و ارزش شناسی، به صورت مختصر معرفی شد. آن گاه بر اساس این مبادی و غایات، اهداف تعلیم و تربیت فارابی، صورت بندی و ارائه شد. برای ورود به این اهداف، ابتدا به رویکردهای تدوین اهداف تعلیم و تربیت اسلامی، با معرفی چند نمونه به طور مختصر اشاره شد. یافته ها نشان داد که اهداف تعلیم و تربیت در نظر فارابی، متاثر از اندیشه فلسفی او در دو بعد فردی و اجتماعی قابل بررسی و ارائه است و این دو بعد به گونه ای در اهداف تعلیم و تربیت نقش آفرینی می کنند که نمی توان آن ها را از یکدیگر تفکیک کرد. بر این اساس، هدف غایی تعلیم و تربیت فارابی، رسیدن انسان به «سعادت»است. در ذیل این هدف غایی، «اعتدال»، «تعقل»، «سلامت»، و «تعاون» نیز به عنوان اهداف واسطه ای تعلیم و تربیت فارابی تدوین و تعریف شده اند. در پایان، پس از طرح سه موضوع مساله برانگیز مرتبط با اندیشه تربیتی فارابی، پیشنهاداتی ملهم از اندیشه فارابی با محوریت تحول در نظام تربیتی کشور، ارائه شده است.