ارزیابی کارایی عملکرد نظام تعلیم و تربیت با استفاده از مدل برنامه ریزی ریاضی ایران و کشورهای منطقه

در این مقاله به بررسی و ارزیابی کارایی کشورهای منتخب در زمینه تعلیم و تربیت با استفاده از روش برنامه ریزی خطی پرداخته شده است. بدینمنظور و با توجه به آنکه در ارزیابی کارایی عمدتا از دو روش پارامتری و ناپارامتری استفاده میشود، با بهرهگیری از روش ناپارامتری که بر پایه روش های برنامه ریزی ریاضی و به طور اخص روش تحلیل پوششی داده ها استوار است، کشور ایران و کشورهای منطقه را به لحاظ کارایی نظام تعلیم و تربیت طبقهبندی و رتبهبندی نمودهایم. شایان ذکر است که مزیت عمده روش تحلیل پوششی داده ها3 نسبت به سایر روش های موجود برای اندازهگیری کارایی، این است که میتوان به وسیله آن کارایی واحدهایی را که دارای چند ورودی و چند خروجی)غیر قابل تبدیل به هم(میباشند، ارزیابی نمود. در مقاله حاضر، با توجه به ورودیها و خروجیهای نظام تعلیم و تربیت در 18 کشور منتخب و در طی سال 2010، به ارزیابی کارایی آنها با دو فرض بازدهی ثابت نسبت به مقیاس و بازدهی متغیر نسبت به مقیاس پرداخته شده است . نتایج نشان میدهد که با فرض اول؛ کشورهای ایران، قزاقستان، کویت، لبنان، عربستان سعودی، سوریه، ترکیه و ازبکستان در میان کشورهای گرجستان، آذربایجان، اردن، قرقیزستان، عمان، پاکستان، تاجیکستان، امارات، ترکمنستان و یمن از بیشترین کارایی برخوردار بوده و متوسط کارایی تحت این فرض 3/85 درصد میباشد. با در نظر داشتن فرض دوم؛ کشورهای پاکستان، تاجیکستان و امارات نیز به جمع کشورهای کارا میپیوندند که متوسط کارایی تحت این فرض 2/92 درصد میباشد. در نهایت با توجه به الگو بودن کشور ازبکستان بر اساس یافته های این تحقیق میتوان گفت که کشورهای ناکارا به ویژه ایران به منظور افزایش کارایی میبایستی کشور ازبکستان را الگوی خود قرار دهند .