بررسی نظرات حکمای ایرانی در خصوص «دلک» در کتاب «تحفه سعدیه»

ماساژ درمانی از جمله روش های پیشگیری و درمانی مطرح در پزشکی ایرانی است که از سوی پزشکان ایرانی از جمله «قطب الدین شیرازی» دانشمند و طبیب ایرانی قرن هفتم هجری مورد مداقه قرار گرفته است.
ماساژ درمانی از منظر پزشکی ایرانی روشی برگزیده برای مقابله با اختلالات خاص، شامل اجتماع موضعی مواد در بدن، پروش موضعی اندام، تحلیل مواد ریحی، دفع غلبه سردی، تغییر جریان گردش مواد در بدن، ممانعت از تحلیل رطوبت های ضروری و معتدل کننده نرمی یا سفتی بدن است.
در طب ایرانی با توجه به کاربردهای مختلف ماساژ اعم از افزایش گرمی موضعی، تحلیل مواد یا ممانعت از دفع بیش از حد رطوبات بدنی سبک های مختلف پرفشار، ضعیف، طولانی مدت، کوتاه مدت، خشن، نرم و معتدل ماساژ تعریف شده است.
در واقع کمیت و کیفیت ماساژ در طب ایرانی متناسب با تفاوت های بدنی، سنی و شرایط محیطی افراد انتخاب می شود و بر این اساس است که مدت، قوت و خشونت ماساژ و نیاز به روغن مالی یا نوع روغن تعیین می شود.
پزشکان ایرانی توجه ویژه ای به ماساژ ورزشی داشته و ماساژ های خاصی را قبل و بعد از ورزش توصیه کرده اند. حکمای ایرانی مالش کف پا را به عنوان یک امر بهداشتی- درمانی در سطح جامعه خود ترویج می کردند. به نظر می رسد برای احیای دوباره ی «دلک» و «غمز» در جامعه ی امروز، بازیابی نظرات دانشمندان ایرانی و مرور علمی میراث به یادگار مانده از گذشتگان این سرزمین کمک کننده باشد.