بررسی کمی و کیفی فاضلاب سپتاژ شهری شرق مازندران و راهکار مدیریتی

تصفیه و دفع سپتاژ در کشورهای پیشرفته دنیا تابع ضوابط و استانداردهای سخت گیرانه ای است اما در غالب کشورهای در حال توسعه، هنوز استاندارد مناسبی وجود ندارد. سپتاژ در صورت عدم تصفیه صحیح می تواند مشکلات زیادی ایجاد نماید. این مطالعه جهت بررسی کمی و کیفی سپتاز شهری شرق مازندران (ساری، بهشهر، نکا و گلوگاه)، به منظور ارائه راهکار مدیریتی انجام شد‎.

ابتدا سازمان های مرتبط و دفاتر تخلیه چاه و متصدیان تانکرهای تخلیه در منطقه شناسایی شدند، سپس اطلاعات مورد نیاز (ظرفیت تانکرها، تعداد دفعات تخلیه، نوع فاضلاب، مکان تخلیه و...) جمع آوری شد. در ادامه 14 مرحله نمونه برداری از سپتاژ فاضلاب در روزهای مختلف سال اخذ و در دمای4 درجه سانتی گراد به آزمایشگاه منتقل گردید. تمامی آزمایشات بر اساس روش های استاندارد برای آزمایشات آب و فاضلاب انجام شد. برای تجزیه و تحلیل آماری از نرم افزار Excel2007 و SPSS.18 استفاده شد.

از تعداد 45 تانکر فعال در منطقه مورد مطالعه 7/30 درصد دارای مجوز اشتغال بودند. حدود 85 درصد فاضلاب های حمل شده از نوع فاضلاب های خانگی (توالت، حمام و..) و 15درصد از نوع فاضلاب صنعتی بود. حجم سپتاژ مورد انتقال روزانه از شهرهای شرق مازندران، 50 متر مکعب بود. مقادیر TSS. ‎BOD،COD، کم تر از راهنمای EPA بود. پارامترهای TKN، NO3-، NH4، TP‎ کمی بیش تر از رهنمودهای EPA بود. حداقل و حداکثر COD سپتاژ برابر با 2000 و 20000 میلی گرم در لیتر بود. حداکثر BOD5‎ 7907 میلی گرم در لیتر تعیین شد. میانگین کلیفرم کل و کلیفرم مدفوعی به ترتیب 39550000 و33790000 عدد در میلی لیتر می باشد. حداکثر ازت آمونیاکی حدود 900 پی پی ام به دست آمد. حداکثر میزان نیتروژن کجلدال در سپتاژ تانکرهای شرق مازندران از مرز 2500 میلی گرم در لیتر گذشت.

در کوتاه مدت می توان با روش تصفیه قلیایی به دلیل کاربرد آسان، مقرون به صرفه بودن و کاهش MPN/100cc به کم تر از 1000 استفاده نمود. به علاوه تلفیق سه سیستم راکتور بی هوازی بافل دار (ABR) به همراه لجن فعال و بسترهای لجن خشک کن جهت تصفیه سپتاژ شهرهای شرق مازندران با توجه به بعد مسافت به مرکزیت شهرستان نکا استفاده کرد. سازمان های مسئول یا توجه تمایل مشارکت، سرمایه گذاری، ساماندهی و تقاضای واگذرای مکان مخصوص تخلیه 100 درصد متصدیان تانکرها شایسته است که پیش بینی احداث، بهره برداری از روش های نوین تصفیه سپتاژ را جهت جلوگیری از اثرات زیست محیطی داشته باشند.