پتروگرافی و شیمی کانی دایک های ائوسن کوه کم خاشک (شمال خور، استان اصفهان)

کوه کم خاشک در شمال شرق اصفهان (شمال خور) واقع شده است. در این منطقه دایک های بازیک با امتداد شمال شرق- جنوب غرب و دایک های حد واسط با امتداد شمال غرب- جنوب شرق درون واحدهای ماسه سنگ، سنگ آهک ها و مارن های کرتاسه بالایی نفوذ کرده اند. دایک های حدواسط از نظر حجم، تعداد، طول و همچنین ضخامت نسبت به دایک های بازیک برتری دارند. بررسی های صحرایی نشان می دهد که در برخی موارد، دایک های بازیک، دایک های حدواسط را قطع نموده است که نشان دهنده ایجاد این دایک ها بعد از دایک های حدواسط است. دایک های بازیک از کانی های الیوین (کریزولیت)، کلینوپیروکسن (دیوپسید و اوژیت)، پلاژیوکلاز (لابرادوریت و الیگوکلاز)، سانیدین، مگنتیت، ارتوپیروکسن (انستاتیت)، اسپینل و فلوگوپیت به عنوان کانی های اولیه تشکیل شده اند و کانی های ثانویه آن ها، زئولیت (ناترولیت و مزولیت)، کلریت، کلسیت و سرپانتین هستند. کانی های اولیه تشکیل دهنده دایک های حدواسط نیز کلینوپیروکسن (دیوپسید)، پلاژیوکلاز (لابرادوریت)، سانیدین، میکا (بیوتیت و فلوگوپیت)، آمفیبول (هاستینگزیت منیزیم دار) و مگنتیت بوده و کانی های ثانویه آن ها کلسیت و کلریت هستند. انواع بیگانه بلورهای کوارتز و بیگانه سنگ های پیروکسنیتی و هورنفلس در دایک های بازیک مشاهده می شود. بررسی شیمی کلینوپیروکسن ها، فشار کمتر از 5 کیلو بار و مقدار متغیر PH2O را برای زمان تبلور این کانی ها نشان می دهد. دماسنجی میکاها، دمای تبلور را در نمونه های دایک حدواسط در محدوده 732 تا 747 درجه سانتیگراد نشان می دهد، در حالی که دمای تبلور بیوتیت های نمونه های بازیک، 699 تا 808 درجه سانتیگراد است. بر مبنای بررسی های پتروگرافی و شیمی کانی ها، ترکیب ماگمای سازنده این دایک ها ساب آلکالن و از نوع کالک آلکالن تشخیص داده شد و نیز از لحاظ جایگاه تکتونوماگمایی در قلمرو قوس ماگمایی واقع می شوند.