چالش های اخلاقی رحم جایگزین در ایران

ناباروری یکی از مشکلاتی است که بر رابطه زناشویی زوجین نابارور و نیز روابط اجتماعی و خانوادگی آنان تاثیر عمیقی می گذارد. نازایی، سومین عامل طلاق در کشور محسوب می شود که مطرح کننده نیاز به استفاده از فناوری های کمک باروری (ART) می باشد. در این میان، روش درمانی رحم جایگزین که در آن شخص ثالث نیز حضور دارد، از جمله راهکارهای رفع ناباروری در برخی زوجین است که باعث بروز مباحث فقهی، اجتماعی، اخلاقی و حقوقی به ویژه حقوق خانواده شده است بطوری که بدون پاسخگویی به آنها نمی توان به مثبت بودن پیامدهای آن اطمینان داشت.
این پژوهش، مطالعه ای مروری است که براساس مطالعه کتابخانه ای، ترجمه مقالات و پایان نامه های لاتین و بهره گیری از تجارب دیگر کشورها گردآوری شده است و هدف آن، بررسی موضوع رحم جایگزین در ایران و چالش های موجود می باشد تا با رفع موانع موجود در استفاده از رحم جایگزین و ارائه راهکارهایی در موارد ممکن، زمینه تغییر نگرش فراهم گردد و بتوان در ترویج آن اقدام نمود.
با توجه به اینکه فقهای شیعه توانسته اند همگام با تحولات پزشکی، فتاوای مناسبی برای حل مشکلات مربوط به ناباروری تدارک ببینند، نظام حقوقی کشور نیز باید نسبت به قانونمند و نظام مند شدن رحم جایگزین اقدام نماید تا در صورت بروز مشکلات احتمالی پاسخ صریح حقوقی وجود داشته باشد. جایگاه کمیته های اخلاق بعنوان مرجع مناسب برای احراز روایی و نظارت بر استفاده از رحم جایگزین در فرایند بارداری غیر قابل انکار است.