بررسی ریزازدیادی و اثر کلشی سین جهت القای درون شیشه ای پلوئیدی در گیاه نرگس (Narcissus tazetta)

در این پژوهش ریزازدیادی نرگس گونهNarcissus tazettaبا کمک ریزنمونه های دوفلسی سوخ با استفاده از غلظت های 0، 5/0، 1 و 2 میلی گرم در لیتر بنزیل آدنین و پس از آن غلظت های 0، 5/0، 1 و 2 میلی گرم در لیتر ایندول استیک اسید به همراه 2 میلی گرم در لیتر بنزیل آدنین در مرکز تحقیقات کشاورزی و صنایع طبیعی همدان بررسی شد. در زمان های 4 و 6 هفته پس از کشت صفات طول برگ و تعداد سوخچه مورد ارزیابی قرار گرفتند. از گیاهچه های رشد یافته در شرایط درون شیشه ای جهت القای پلی پلوئیدی با کلشی سین استفاده شد. گیاهچه ها با کلشی سین در چهار غلظت (00/0، 05/0، 10/0 و 20/0 درصد) به مدت 24 و 48 ساعت تیمار شدند و درصد زنده مانی گیاهچه ها بررسی شد. پس از رشد کافی گیاهچه های زنده مانده، سطح پلوئیدی آنها با روش های شمارش کروموزوم نوک ریشه به روش استواورسین و فلوسایتومتری نمونه های برگی مورد ارزیابی قرار گرفت. اثر کلشی سین بر صفت زنده مانی گیاهچه در سطح احتمال یک درصد معنی دار شد اما زمان تیمار آن و اثر متقابل غلظت کلشی سین و زمان تیمار معنی دار نشد. کاربرد کلشی سین باعث کاهش معنی دار زنده مانی گیاهچه ها گردید. بین غلظت های 05/0، 10/0 و 20/0 درصد کلشی سین اختلاف معنی داری در صفت زنده مانی گیاهچه ها مشاهده نشد. در نهایت از تعداد 72 گیاهچه تیمار شده با کلشی سین تعداد 32 گیاهچه زنده ماندند. نتایج ارزیابی های سطح پلوئیدی وجود سلول هایی را با دو سطح پلوئیدی دیپلوئید با تعداد 20 کروموزوم و تتراپلوئید با تعداد 40 کروموزوم را نشان دادند. همچنین نتایج حاصل از فلوسایتومتری، نتایج حاصل از شمارش کروموزوم نمونه های نوک ریشه را تایید کرد. از گیاهچه های زنده مانده تعداد 16 گیاهچه با سطح پلوئیدی دیپلوئید و تعداد 16 گیاهچه با سطح پلوئیدی میکسوپلوئید ارزیابی شدند. بالاترین میزان میکسوپلوئیدی در تیمار 10/0 % کلشی سین و مدت تیمار 24 ساعت به دست آمد. هیچ گیاهی با سطح پلوئیدی تتراپلوئید خالص پس از چندین واکشت مشاهده نشد.