تحلیل بارش های هفته ای استان همدان جهت بررسی احتمال تواتر هفته های خشک و مرطوب

یکی از مهم ترین عوامل موثر در مدیریت صحیح منابع آب، شناخت دقیق احتمالات رخداد بارش و نحوه توزیع روزهای متوالی خشک و بارانی است. چنین شناختی می تواند زمینه های مناسبی برای برنامه ریزان در جهت مقابله با اثرات مخرب خشکسالی ها و نوسانات شدید بارش ارائه دهد. در این مطالعه، به منظور تحلیل احتمالات رخداد بارش در استان همدان، از 7 ایستگاه هواشناسی این استان و داده های روزانه بارش استفاده شده است. روش مورد استفاده در این مطالعه مدل مرتبه اول زنجیره مارکوف می باشد. آمار بارش روزانه بر اساس ماتریس شمارش تغییر حالت روزهای بارانی و فاقد بارش مرتب شده، سپس ماتریس احتمال تغییر وضعیت بر اساس روش x2 و آزمون علیه روند اسپیرمن محاسبه گردید. با توان های مکرر این ماتریس، احتمال پایا و دوره بازگشت روزانه هر یک از دو حالت بارش و خشکی برآورد و دوره های بازگشت خشکی های 3، 4، 5، 6 و 7 روزه در طول سال و به صورت هفتگی (برای 52 هفته سال) محاسبه شده است. نتایج نشان می دهد که بیشترین احتمال وقوع روزهای خشک متوالی، خشکی های 3 روزه و کم ترین احتمال وقوع، خشکی متوالی 7 روزه می باشد. احتمال دوره بازگشت خشکی متوالی 3 روزه در طی فصول تابستان و پاییز به حدود 100 درصد رسیده ولی به طور کلی در هیچ کدام از هفته های سال میزان این احتمال کم تر از 80 درصد نیست. از هفته 24 تا 38 که شامل ماه های جولای و آگوست در فصل تابستان می باشد. احتمال خشکی متوالی 7 روزه نیز به حدود 100 درصد می رسد. نتایج محاسبه توزیع احتمال هفته های توام با بارندگی نشان داد که در اکثر ایستگاه ها از هفته 1 تا 21 و 42 تا 52 بیشترین احتمال وقوع بارش در طول سال وجود دارد و درهفته های 22 تا 41 احتمال بارش به حداقل میزان خود می رسد کمترین احتمالات روزهای خشک متوالی 7 روزه در فصل بهار و حداقل آن در هفته های 11 و 12 با احتمال 45 درصد می باشد.