بررسی باستان شناسی و قرآن

نوشتار حاضر بررسی و نقد مقاله «باستان شناسی و قرآن» نوشته مستشرق معاصر آقای روبرت شیک است در حوزه میان رشته ای قرآن و علم در دایره المعارف قرآن لیدن (EQ) انتشار یافته است. نویسنده در این مقاله به بررسی برخی اقوام و آثار باستانی مذکور در قرآن و حکومت های تاریخی و سایر فعالیت های باستان شناسی شبه جزیره عربستان می پردازد. وی که به نحوی محیط نشو و نمای اسلام را نیز مدنظر دارد اذعان می کند که به نتایج مطلوبی در این زمینه نرسیده است. در پایان مقاله اشاره ای کوتاه به مطالعات باستان شناختی بیت المقدس نیز نموده است.در این نوشتار ابتدا خلاصه ای از مقاله آقای شیک ارائه شده و سپس به بررسی و نقد آن پرداخته شده است. دیدگاه های نویسنده مقاله «باستان شناسی و قرآن» و کثرت تتبع وی قابل توجه است، اما عدم توجه به همه منابع و تاثیر زمینه های اعتقادی وی به بروز اشتباهات غیر قابل اغماضی منجر شده است که از اعتبار پژوهش وی کاسته است.شیوه های کمک باستان شناسی به روشنگری مفاهیم قرآن، تردید در وجود احتمالی برخی مستندات تاریخی موجود در عربستان، یاد کرد ویژه قوم ثمود، تشکیک در همزمانی سلیمان و ملکه سبا، وضعیت سایر آثار و اماکن دیرینه مربوط به صدر اسلام، و مطالعات باستان شناسی بیت المقدس از مباحثی است که در این نوشتار مورد بررسی و نقد قرار گرفته است.