اثر تغذیه علوفه خارشتر به میش های شیری بر تولید شیر و عملکرد بره ها

پرورش دام در مناطق خشک مواجه با کمبود و نوسانات تامین خوراک بویژه در طی فصول خشک سال است. در همین زمان استفاده از گیاهان شورزیست همانند خارشتر می تواند تامین کننده نیاز غذایی نشخوارکنندگان کوچک باشد. این پژوهش برای تعیین اثر تغذیه سطوح مختلف گیاه خارشتر بر روی تولید شیر میش های بلوچی و اضافه وزن بره هایشان انجام شد. 72 راس میش بلوچی (5/3±5/43 کیلوگرم) در اواخر آبستنی بطور تصادفی انتخاب و در سه گروه توزیع شدند بطوری که در هر گروه 24 راس میش وجود داشت. میش های انتخاب شده با تیمارهای جیره ای از 2 ماه پیش از زایش تا 2 ماه پس از آن تغذیه شدند. سه تیمار شامل؛ 1) کاه گندم 65%، یونجه خشک 15% و دانه جو20%؛ 2) علوفه خارشتر40%، کاه گندم 25%، یونجه خشک 15% و دانه جو20%؛ و 3) علوفه خارشتر80% و دانه جو20%؛ می باشند. با افزایش درصد جایگزینی خارشتر، میزان مواد لیگنوسلولزی جیره افزایش یافت. تیمارها اثر معنی داری بر مصرف خوراک کلی میش ها داشتند (05/0P<). میش های دریافت کننده جیره فاقد خارشتر (25/1338 گرم) و حاوی 80 درصد علوفه خارشتر (50/1323 گرم) بطور معنی داری (05/0P<) مصرف خوراک بیشتری در مقایسه با جیره حاوی 40 درصد خارشتر (25/1068 گرم) داشتند. تیمارها اثر معنی داری بر مصرف ماده خشک طی دوره های فیزیولوژیک مختلف آبستنی و شیردهی (ماه آخر آبستنی و ماه اول شیردهی) داشتند. تولید شیر در کل دوره شیردهی میش های تغذیه شده با جیره 80 درصد خارشتر بیشتر از میش های مصرف کننده 40 درصد خارشتر بود (1/0P<). متوسط تولید شیر روزانه برای تیمارهای دارای 0، 40 و 80 درصد خارشتر به ترتیب 42/574، 01/499 و 99/642 گرم بودند. درصد چربی شیر تیمار فاقد خارشتر بطور معنی داری از تیمار حاوی 80 درصد علوفه خارشتر بیشتر بود و همچنین درصد پروتئین شیر میش های تغذیه شده با تیمار فاقد خارشتر بیشتر از بقیه گروه ها بود (05/0P<) ولی در مورد درصد لاکتوز، کل مواد جامد و مواد جامد بدون چربی اختلاف معنی داری مشاهده نشد. تیمارها اثر معنی داری بر وزن تولد بره ها نداشتند. اما در مورد وزن از شیرگیری و اضافه وزن روزانه بره ها اختلافات معنی داری مشاهده شد. بیشترین وزن از شیرگیری و نرخ رشد بره ها مربوط به دریافت کنندگان تیمار فاقد خارشتر و کمترین آن مربوط به تیمار حاوی 40 درصد خارشتر بودند (01/0P<). تغذیه علوفه خارشتر با مکمل انرژی به میش های بلوچی هیچ اثر منفی بر تولید شیر و نرخ رشد بره هایشان نداشت و جایگزینی خارشتر با کاه غلات یا یونجه هزینه خوراک را کاهش و همچنین نیاز به مواد مغذی طی فصول کمبود علوفه تامین خواهد شد.