مطالعه اثر منابع کودی نیتروژن (شیمیایی، بیولوژیکی و تلفیقی) بر خصوصیات کمی و کیفی علوفه شبدر (Trifolium alexandrinum) در کشت مخلوط با ریحان (Ocimum basilicum)

به منظور بررسی کیفیت علوفه شبدر در کشت مخلوط افزایشی با ریحان در سیستم های مختلف کوددهی، آزمایشی در سال زراعی 90-1389 در مزرعه آموزشی-پژوهشی دانشکده کشاورزی دانشگاه تهران واقع در دولت آباد کرج اجرا شد. آزمایش به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار انجام گرفت. کرت های اصلی در برگیرنده سطوح مختلف کود نیتروژن در چهار سطح (شاهد، 100%کود شیمیایی نیتروژن، کود زیستی +50% کود شیمیایی نیتروژن، کود زیستی خالص) و کرت های فرعی در برگیرنده تیمارهای کشت خالص ریحان با وجین، کشت خالص ریحان بدون وجین، کشت خالص شبدر با وجین، کشت خالص شبدر بدون وجین، کشت مخلوط شبدر برسیم+100% ریحان، کشت مخلوط شبدر برسیم+75% ریحان، کشت مخلوط شبدر برسیم+50% ریحان، کشت مخلوط شبدر برسیم+25% ریحان بودند. کود زیستی مورد استفاده شامل ازتوباکتر + آزوسپیریلوم + میکوریزا + باسیلوس + ریزوبیوم بود. کیفیت علوفه شبدر در زمان شروع گلدهی (10% گلدهی) مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج آزمایش نشان داد که بیشترین درصد ماده خشک قابل هضم (07/66%) از تیمار کشت مخلوط شبدر برسیم + 100% ریحان با دریافت کود زیستی، بیشترین درصد پروتئین خام (1/30%) از تیمار کشت مخلوط شبدر برسیم + 50% ریحان با دریافت کود تلفیقی، بیشترین درصد کربوهیدرات های محلول (21/11%) از تیمار کشت شبدر برسیم + 100% ریحان در تیمار شاهد، بیشترین درصد خاکستر (04/8%) از تیمار کشت خالص شبدر برسیم (با وجین) با دریافت 100% کود شیمیایی نیتروژن و بیشترین درصد فیبر خام (09/33%) از تیمار کشت مخلوط شبدر برسیم + 25% ریحان با دریافت کود زیستی به دست آمد. بیشترین مقدار نسبت برابری زمین (573/1=LER) متعلق به ترکیب کشت مخلوط شبدر برسیم +75% ریحان به دست آمد. بیشترین عملکرد شبدر در دو چین (33/4833 کیلوگرم در هکتار) از تیمار کشت شبدر برسیم با وجین در تیمار 100% کود شیمیایی نیتروژن به دست آمد. بر اساس نتایج این آزمایش استفاده از کودهای زیستی و تلفیقی در بر همکنش با کشت مخلوط شبدر برسیم و ریحان (تراکم های 50 و 100 درصد ریحان) می تواند بالاترین کیفیت علوفه مورد نظر را تامین نماید.